TRAFİK VE İLKYARDIM ÖĞRETİM PROGRAMI

AÇIKLAMALAR
Trafik ve İlk Yardım dersi öğretim programı konuları üç yılda işlenecek şekilde düzenlenmiştir.
Bu derste öğrencilere, insan yaşamının çok değerli olduğu vurgulanarak, trafik kurallarına uymanın bir insanlık görevi olduğu bilinci kazandırılmalıdır. Bu nedenle trafikle ilgili temel bilgilerin kazandırılmasına önem verilmeli, öğrencilerin trafikte kendi can güvenliklerini korumaya yönelik bilgilerle donatılması sağlanmalıdır. Öğrencilerin özellikle yaya ve yolcu olarak uyması gereken kurallar öğretilmelidir.
Ders konuları yaşayarak, gözlem yaparak ve uygulamaya yönelik olarak işlenmelidir. Uygulamalar lâboratuvar niteliğindeki yapılandırılmış ortamlardan, gerçek günlük yaşama doğru plânlanmalı ve uygulanmalıdır.
Bu derste öğrencilere, oyun için güvenli oyun alanlarının seçilmesi gerektiği açıklanmalı, yaya kaldırımları ve taşıt yollarının oyun alanı olarak kullanılmaması gerektiği vurgulanmalıdır. Özellikle, bisiklet kullanmayla ilgili güvenli davranışların kazandırılmasına önem verilmelidir.
Bu dersin işlenişinde, trafik bilgi ve kuralları ile ilgili işaret ve levhalar ya da bunların modelleri temin edilerek derslerde kullanımı sağlanmalıdır. Bununla ilgili olarak Resim-İş ve İş Eğitimi gibi derslerde sözü edilen modeller yaptırılmalıdır. Ders konuları resim, film, slayt vb.leriyle desteklenerek işlenmeli, ayrıca konular işlenirken trafiğin düzenlenmesi ve denetiminden sorumlu kişilerin sınıf ortamına davet edilerek dersin daha çekici hâle getirilmesi sağlanmalıdır.
İlk yardım ile ilgili konular işlenirken, kaza esnasında ilk yardımın çok önemli olduğu, ancak ilk yardımı yapan kişilerin bu konuda eğitimli olmamasının olumsuz sonuçlar doğuracağı mutlaka vurgulanmalıdır.
GENEL AMAÇLAR
1. Trafikle doğrudan ilgili birimleri tanır.
2. Trafiğin düzenli ve güvenli akışının kendisi ve başkalarının can güvenliği için önemli
olduğunu kavrar.
3. Trafik kazalarının bilgisizlik, dikkatsizlik ve sorumsuzluktan kaynaklandığını kavrar.
4. Trafik kurallarına uymaması hâlinde karşılaşabileceği tehlikeleri kavrar.
5. Trafikle ilgili terimleri kavrar.
6. İlk yardımın önemini kavrar.
7. Trafikle ilgili temel kurallara uyma alışkanlığı kazanır.
ÖZEL AMAÇLAR
1. Trafikle ilgili kuruluşları tanır.
2. Trafikle ilgili temel kavramların anlamını bilir.
3. Trafikle ilgili kavramları ayırt eder.
4. Taşıtları birbirinden ayıran özellikleri bilir.
5. Kara yolu ile ilgili kavramların anlamını bilir.
6. Trafik levhalarını tanır.
7. Trafik işaret ve levhalarını bilir.
8. Trafik işaret ve levhalarını korumayı bilir.
9. Kara yolunda uyulacak önceliklerin sırasını bilir.
10. Yayaların trafikte uyması gereken kuralları bilir.
11. Karşıya güvenli geçiş yapar.
12. Duraklarda uyulması gereken görgü kurallarını bilir.
13. Emniyet kemeri kullanmanın önemini bilir.
14. Trafik kazalarının nedenlerini bilir.
15. Kaza durumunda yapılması gerekenleri bilir.
16. Bisiklet sürücüsünün uyması gereken kuralları bilir.
17. İlk yardımın anlamını bilir.
18. İlk yardım çantasında bulunan araç gereçlerin kullanımını bilir.
19. Solunumun durması hâlinde yapılması gerekenleri bilir.
20. Yaralanmalarda kanamayı durdurma yollarını bilir.
21. Basit yaralanmalarda yapılan ilk yardım uygulamalarını bilir.
22. Basit yaralanmalarda ilk yardım yapar.
23. Burun kanamalarında yapılan ilk yardım uygulamalarını bilir.
24. Burun kanamalarında ilk yardım yapar.
25. Burkulmalarda yapılan ilk yardım uygulamalarını bilir.
26. Burkulmalarda ilk yardım yapar.
27. Arı sokmasında yapılan ilk yardım uygulamalarını bilir.
28. Arı sokmasında ilk yardım yapar.
29. Hafif yanıklarda yapılan ilk yardım uygulamalarını bilir.
30. Hafif yanıklarda ilk yardım yapar.
31. Hayvan ısırmalarında yapılan ilk yardım uygulamalarını bilir.
32. Güneş yanıklarında yapılan ilk yardım uygulamalarını bilir.

AMAÇ VE DAVRANIŞLAR
(6., 7. ve 8. yıllar)
ÜNİTE I: TRAFİK
Amaç 1: Trafikle ilgili kuruluşları tanır.
Davranışlar:
1. Karayolları Genel Müdürlüğünün trafikle ilgili bir kuruluş olduğunu söyler.
2. Emniyet Genel Müdürlüğünün trafikle ilgili bir kuruluş olduğunu söyler.
3. Millî Eğitim Bakanlığının trafikle ilgili bir kuruluş olduğunu söyler.
4. Belediyenin trafikle ilgili bir kuruluş olduğunu söyler.
5. Jandarma Genel Komutanlığının trafikle ilgili bir kuruluş olduğunu söyler.
Amaç 2: Trafikle ilgili temel kavramların anlamını bilir.
Davranışlar:
1. Yayaların, hayvanların ve araçların kara yolu üzerindeki hareketlerine “trafik”
denildiğini söyler.
2. Kara yolunda bir taşıt ya da aracı sevk ve idare edenlere “sürücü” denildiğini
söyler.
3. Araçlarda sürücü dışında bulunan kişilere “yolcu” denildiğini söyler.
4. Kara yolunda insan, hayvan ve yük taşımaya yarayan araçlara “taşıt” denildiğini
söyler.
5. Makine gücü ile yürütülen taşıtlara “motorlu taşıt” denildiğini söyler.
6. İnsan ve hayvan gücü ile yürütülen taşıtlara “motorsuz taşıt” denildiğini söyler.
7. Araç dışında, kara yolunda bulunan insanlara “yaya” denildiğini söyler.
8. Taşıtların, yolcu indirip bindirdikleri yere “durak” denildiğini söyler.
9. Sürücü olma yeterliliğine sahip olan kişilere verilen belgeye sürücü belgesi
denildiğini söyler.
Amaç 3: Trafikle ilgili kavramları ayırt eder.
Davranışlar:
1. Trafikle ilgili resim kartları arasından yayayı gösteren resim kartını seçer.
2. Trafikle ilgili resim kartları arasından sürücüyü gösteren resim kartını seçer.
3. Trafikle ilgili resim kartları arasından,motorlu taşıtı gösteren resim kartını seçer.
4. Trafikle ilgili resim kartları arasından, motorsuz taşıtı gösteren resim kartını seçer.
5. Trafikle ilgili resim kartları arasından, durağı gösteren resim kartını seçer.
Amaç 4: Taşıtları birbirinden ayıran özellikleri bilir.
Davranışlar:
1. Plâkanın, araçların birbirinden ayırt edilmesini sağladığını söyler.
2. İtfaiye, taksi vb. bazı araçların özel renkleri olduğunu söyler.
3. Toplu taşım araçlarında, aracın gideceği yeri belirten yazıların bulunduğunu
söyler.
Amaç 5: Kara yolu ile ilgili kavramların anlamını bilir.
Davranışlar:
1. Kara yolunun taşıtlar tarafından kullanılan kısmına “taşıt yolu” denildiğini söyler.
2. Kara yolunun yayalar tarafından kullanılan kısmına “yaya yolu” denildiğini söyler.
3. Taşıt yolunda yayaların güvenli geçmelerini sağlayan alanlara “yaya geçidi”
denildiğini söyler.
4. Kara yolunda, diğer bir kara yolu veya demir yolunun alttan geçmesini sağlayan
geçitlere “alt geçit” denildiğini söyler.
5. Kara yolunda, diğer bir kara yolu veya demir yolunun üstten geçmesini sağlayan
geçitlere “üst geçit” denildiğini söyler.
6. Taşıt yolu kenarında kalan, yayaların ve hayvanların zorunlu durumlarda taşıtların
da kullanabileceği alana “banket” denildiğini söyler.
7. Taşıt yolunda öğrencilerin geçmesi için belirlenmiş alanlara “okul geçidi”
denildiğini söyler.
Amaç 6: Trafik levhalarını tanır.
Davranışlar:
1“Yaya geçidi” levhasını gösterir.
2. “Yaya geçidi” levhası gösterildiğinde adını söyler.
3. “Okul geçidi” levhasını gösterir.
4. “Okul geçidi” levhası gösterildiğinde adını söyler.
5. “Hastahane” levhasını gösterir.
6. “Hastahane” levhası gösterildiğinde adını söyler.
7. “Telefon” levhasını gösterir.
8. “Telefon” levhası gösterildiğinde adını söyler.
9. “İlk yardım” levhasını gösterir.
10. “İlk yardım” levhasını gösterildiğinde adını söyler.
11. “Polis” levhasını gösterir.
12. “Polis” levhası gösterildiğinde adını söyler.
13. “Jandarma” levhasını gösterir.
14. “Jandarma” levhası gösterildiğinde adını söyler.
15. “Yangın tehlikesi” levhasını gösterir.
16. “Yangın tehlikesi” levhası gösterildiğinde adını söyler.
17. “Yaya giremez” levhasını gösterir.
18. “Yaya giremez” levhası gösterildiğinde adını söyler.
19. “Bisiklet giremez” levhasını gösterir.
20. “Bisiklet giremez” levhası gösterildiğinde adını söyler.
Amaç 7: Trafik işaret levhalarını bilir.
Davranışlar:
1. Trafik işaretlerinin trafiği düzenlemek için kullanıldığını söyler.
2. İşaret levhalarının bir trafik işareti olduğunu söyler.
3. Sesli ve ışıklı trafik işaret cihazlarının bir trafik işareti olduğunu söyler.
4. Yer işaretlemelerinin bir trafik işareti olduğunu söyler.
5. Görevli trafik polisi ve diğer yetkililerin yaptığı hareketlerin bir trafik işareti
olduğunu söyler.
Amaç 8: Trafik işareti ve levhalarını korunmayı bilir.
Davranışlar:
1. Trafik işaret ve levhalarına taş, sopa vb.lerinin vurulmaması gerektiğini söyler.
2. Trafik işaret ve levhalarına afiş vb.lerinin yapıştırılmaması gerektiğini söyler.
3. Trafik işaret ve levhalarının yerlerinden sökülmemesi gerektiğini söyler.
4. Trafik işaret ve levhalarına yazı yazılmaması gerektiğini söyler.
5. Trafik işaret ve levhalarının kırılmaması gerektiğini söyler.
6. Trafik işaret ve levhalarının önlerine, görülmelerini engelleyecek şekilde maddeler
konulmaması gerektiğini söyler.
Amaç 9: Kara yolunda uyulacak önceliklerin sırasını bilir.
Davranışlar:
1. Yaya ve sürücülerin, trafik polisinin uyarı ve işaretlerine uyması gerektiğini söyler.
2. Yaya ve sürücülerin, Sesli ve ışıklı trafik işaret cihazlarına uyması gerektiğini
söyler.
3. Yaya ve sürücülerin, trafik işaret levhalarına uyması gerektiğini söyler.
Amaç 10: Yayaların trafikte uyması gereken kuralları bilir.
Davranışlar:
1. Yayaların, yaya kaldırımlarında yürümesi gerektiğini söyler.
2. Yaya kaldırımlarında, kaldırımın sağından yürünmesi gerektiğini söyler.
3. Yaya kaldırımı olmayan yerlerde gidiş yönüne göre taşıt yolunun solundan
yürünmesi gerektiğini söyler.
4. Gece yürüyüşlerinde, açık renkli giysiler giyileceğini söyler.
5. Gece yürüyüşlerinde elde ve üzerinde ışık yansıtıcı taşınacağını söyler.
6. Karşıdan karşıya geçişlerde varsa alt ve üst geçitleri kullanmaları gerektiğini
söyler.
7. Yayaların başkalarını rahatsız etmeden yürümeleri gerektiğini söyler.
8. Başkalarını engelleyecek şekilde, grup hâlinde yürünmemesi gerektiğini söyler.
9. Duran araçların arkasından, önünden ve arasından yola çıkılmayacağını söyler.
10. Polis veya ışıklı trafik işaret cihazlarının bulunduğu kontrollü yaya geçitlerinden
geçilmesi gerektiğini söyler.
Amaç 11: Karşıya güvenli geçiş yapar.
Davranışlar:
1. Kaldırımın kenarında durur.
2. Önce sola bakar.
3. Sonra sağa bakar.
4. Sonra tekrar sola bakar.
5. Gelen bir araç yoksa yolun ortasına kadar yürür.
6. Yolun ortasında tekrar sağa bakar.
7. Gelen bir araç yoksa karşıya geçer.
Amaç 12: Duraklarda uyulması gereken görgü kurallarını bilir.
Davranışlar:
1. Araçlara binmek için sıra hâlinde beklenilmesi gerektiğini söyler.
2. Sıra hâlindeyken başkalarını rahatsız edici davranışlar yapılmaması gerektiğini
söyler.
3. Araç geldiğinde, sıranın bozulmamasının gerektiğini söyler.
4. Araca binerken başkasının önüne geçmeye çalışılmaması gerektiğini söyler.
Amaç 13: Emniyet kemeri kullanmanın önemini bilir.
Davranışlar:
1. Emniyet kemerinin, can güvenliğini sağlayan bir araç olduğunu söyler.
2. Emniyet kemeri kullanmanın, trafik kazalarındaki ölümleri azaltacağını söyler.
3. Emniyet kemeri kullanmanın, trafik kazalarındaki yaralanmaları azaltacağını
söyler.
4. Kısa mesafelerde bile emniyet kemeri takılması gerektiğini söyler.
5. Emniyet kemeri takmamanın bir trafik suçu olduğunu söyler.
Amaç 14: Trafik kazalarının nedenlerini bilir.
Davranışlar:
1. Dikkatsiz olarak araç kullanmanın, kaza nedeni olduğunu söyler.
2. Belirlenen hızın üstünde araç kullanmanın, kaza nedeni olduğunu söyler.
3. Uykusuz ve yorgun olarak araç kullanmanın, kaza nedeni olduğunu söyler.
4. Alkollü olarak araç kullanmanın, kaza nedeni olduğunu söyler.
5. Hatalı sollamanın kaza nedeni olduğunu söyler.
6. Trafik işaret ve levhalarına uymamanın kaza nedeni olduğunu söyler.
7. Araçların kapasitesinin üzerinde yük taşımasının, kaza nedeni olduğunu söyler.
8. Araçlarda oluşan teknik arızanın, kaza nedeni olduğunu söyler.
9. Kötü iklim koşullarının, kaza nedeni olduğunu söyler.
10. Yoldaki bozuklukların kaza nedeni olduğunu söyler.
11. Yayaların, kurallara uygun davranmamasının kaza nedeni olduğunu bilir.
12. Araçların kapasitesinin üstünde yolcu taşımasının, kaza nedeni olduğunu söyler.
13. Yük taşınmasında kullanılan araçlarla yolcu taşımanın, kaza nedeni olduğunu
söyler.
Amaç 15: Kaza durumunda yapılması gerekenleri bilir.
Davranışlar:
1. Kaza sırasında soğukkanlı davranılması gerektiğini söyler.
2. Kaza yerinde güvenlik önlemlerinin alınması gerektiğini söyler.
3. İlk yardım konusunda bilgili olan kişilerce kazazedeye ilk yardımın yapılması
gerektiğini söyler.
4. İlgili birimlere kazanın haber verilmesi gerektiğini söyler.
5. Yaralı kişilerin bir an önce sağlık kuruluşuna gönderilmesi gerektiğini söyler.
Amaç 16: Bisiklet sürücüsünün uyması gereken kuralları bilir.
Davranışlar:
1. Bisikletin, sürücü boyuna uygun olması gerektiğini söyler.
2. Sürücünün, bisikleti, bisiklet yolunda kullanması gerektiğini söyler.
3. Bisiklet yolu olmayan yerlerde, taşıt yolunun en sağından gidilmesi gerektiğini
söyler.
4. Taşıt yolunda ikiden fazla bisikletin yan yana kullanılmaması gerektiğini söyler.
5. Sürücünün, bisiklet kullanırken gidonu her iki elle tutması gerektiğini söyler.
6. Bisikletin önünde, arkasında yük ve yolcu taşınmaması gerektiğini söyler.
7. Bisiklet sürücüsünün, önünde giden bir taşıta tutunmaması ve asılmaması
gerektiğini söyler.
8. Bisiklet üzerinde tehlikeli hareket ve oyunlar yapılmaması gerektiğini söyler.
9. Tehlikeli ve raylı yollarda bisiklet kullanılmaması gerektiğini söyler.
10. Bisikletle aşırı hız yapılmaması gerektiğini söyler.
11. Hızlı giderken ön frenin kullanılmaması gerektiğini söyler.
12. Uzun etek vb. uygun olmayan giysilerle bisiklet sürülmemesi gerektiğini söyler.
ÜNİTE II: İLK YARDIM
Amaç 17: İlk yardımın anlamını bilir.
Davranışlar:
1. Kazaya uğrayan kişiye, bir sağlık kuruluşuna ulaştırılıncaya kadar yapılan
yardımın, ilk yardım olduğunu söyler.
2. Aniden hastalanan kişiye, bir sağlık kuruluşuna ulaştırılıncaya kadar yapılan
yardımın, ilk yardım olduğunu söyler.
3. İlk yardımın yaşam kurtardığını söyler.
4. İlk yardımın, olay yerinde ve bulunan malzemelerle yapıldığını söyler.
Amaç 18: İlk yardım çantasında bulunan araç gereçlerin kullanımını bilir.
Davranışlar:
1. Pamuğun açık yara üzerine sürülmemesi ve konulmaması gerektiğini söyler.
2. Kanama ve yaralanmalarda pansuman yapmak için gazlı bezin kullanıldığını
söyler.
3. Gazlı bezin yara üzerine gelecek kısmına elle dokunulmaması gerektiğini söyler.
4. Yara üzerindeki gazlı bezi sabit tutmak için sargı bezi/plaster kullanıldığını söyler.
5. Küçük yaraları kapatmak için yara bandı kullanıldığını söyler.
6. Giysi ve sargı bezini kesmek için makas kullanıldığını söyler.
7. İlk yardım uygulamalarında cerrahî eldiven kullanılması gerektiğini söyler.
Amaç 19: Solunumun durması hâlinde yapılması gerekenleri bilir.
Davranışlar:
1. Solunumu duran kişinin, sert bir zemin üzerine sırt üstü yatırılması gerektiğini
söyler.
2. Alnın geriye itilip, çenenin tutularak ağzın açılması gerektiğini söyler.
3. Ağız içindeki yabancı maddelerin çıkartılıp ağız içinin temizlenmesi gerektiğini
söyler.
4. Dilin öne çekilerek solunum yolunun açılması gerektiğini söyler.
5. Vücudu sıkan gömlek, kemer, kravat vb.lerinin gevşetilmesi gerektiğini söyler.
6. Hasta/yaralı normal nefes almaya başladığında yan yatırılması gerektiğini söyler.
Amaç 20: Yaralanmalarda kanamayı durdurma yollarını bilir.
Davranışlar:
1. Kanayan yerin üzerine temiz parmaklarla bastırılacağını söyler.
2. Kanayan yerin kalp hizasından yukarıda tutulacağını söyler.
3. Kanayan yerin üzerine tampon konularak gazlı bezle sarılacağını söyler.
Amaç 21: Basit yaralanmalarda yapılan ilk yardım uygulamalarını bilir.
Davranışlar:
1. Kanamanın durdurulması gerektiğini söyler.
2. İlk yardımı yapacak kişinin, ellerini su ve sabunla yıkaması gerektiğini söyler.
3. Yara çevresinin su ve sabunla temizlenmesi gerektiğini söyler.
4. Yara üzerine gazlı bez konularak sarılması gerektiğini söyler.
Amaç 22: Basit yaralanmalarda ilk yardım yapar.
Davranışlar:
1. Kanamayı durdurur.
2. Ellerini yıkar.
3. Yaranın çevresini su ve sabunla temizler.
4. Yara üzerine gazlı bez koyar.
5. Gazlı bezin üzerini sargı beziyle sarar.
Amaç 23: Burun kanamalarında yapılan ilk yardım uygulamalarını bilir.
Davranışlar:
1. Burun kanatlarının parmakla kuvvetlice sıkılması gerektiğini söyler.
2. Burnun su ile yıkanması gerektiğini söyler.
3. Sabit bir yere oturulması gerektiğini söyler.
4. Başın öne doğru eğilerek beklemesi gerektiğini söyler.
5. Burun sıkıldığı hâlde durmayan kanamalarda sağlık kuruluşuna gidilmesi
gerektiğini söyler.
Amaç 24: Burun kanamalarında ilk yardım yapar.
Davranışlar:
1. Burun kanatlarını parmaklarıyla kuvvetlice sıkar.
2. Kanayan burnu su ile yıkar.
3. Burnu kanayan kişiyi sabit bir yere oturtur.
4. Burnu kanayan kişinin başını öne eğerek bekletir.
Amaç 25: Burkulmalarda yapılan ilk yardım uygulamalarını bilir.
Davranışlar:
1. Burkulan bölgenin hareket ettirilmemesi gerektiğini söyler.
2. Burkulan bölgeye torba/havlu içinde buz konulması gerektiğini söyler.
3. Burkulan bölgenin kalp hizasından yüksekte tutulması gerektiğini söyler.
Amaç 26: Burkulmalarda ilk yardım yapar.
Davranışlar:
1. Burkulan bölgeyi hareket ettirmez.
2. Burkulan bölgeye torba/havlu içinde buz koyar.
3. Burkulan bölgeyi kalp hizasından yüksekte tutar.
Amaç 27 Arı sokmasında yapılan ilk yardım uygulamalarını bilir.
Davranışlar:
1. Arının iğnesinin çıkarılması gerektiğini söyler.
2. Arının soktuğu kısma buz koyarak bir süre beklenmesi gerektiğini söyler.
3. Boğaz bölgesindeki arı sokmasında soğuk sıvı içirilmesi gerektiğini söyler.
Amaç 28: Arı sokmasında ilk yardım yapar.
Davranışlar:
1. Arının iğnesini çıkarır.
2. Arının soktuğu kısma buz koyarak bekler.
Amaç 29 Hafif yanıklarda yapılan ilk yardım uygulamalarını bilir.
Davranışlar:
1. Yanık bölgenin suyla yıkanması gerektiğini söyler.
2. Yanık bölgenin soğuk su/buz ile soğutulması gerektiğini söyler.
3. Yanık bölgenin temiz gazlı bezle kapatılması gerektiğini söyler.
Amaç 30: Hafif yanıklarda ilk yardım yapar.
Davranışlar:
1. Yanık bölgeyi suyla yıkar.
2. Yanık bölgeyi soğuk su/buz ile soğutur.
3. Yanık bölgeyi temiz gazlı bezle kapatır.
Amaç 31: Hayvan ısırmalarında yapılan ilk yardım uygulamalarını bilir.
Davranışlar:
1. Isırılan bölgenin bol sabunlu suyla yıkanacağını söyler.
2. Yaranın steril gazlı bezle kapatılacağını söyler.
3. En yakın sağlık kuruluşuna gidileceğini söyler.
Amaç 32: Güneş yanıklarında yapılan ilk yardım uygulamalarını bilir.
Davranışlar:
1. Yanık yere soğuk su ile kompres yapılacağını söyler.
2. İlk yardım uygulaması yapılan kişiye tuzlu ayran içirileceğini söyler.
3. Yanık yere, yanık pomadı sürüleceğini söyler.
ÜNİTELER
ÜNİTE I: TRAFİK
A. Trafikle İlgili Kuruluşlar
B. Kara Yolu Trafiği
1. Trafik ve kara yolu ile ilgili temel kavramlar
2. Taşıtları birbirinden ayıran özellikler
C. Temel Trafik Bilgileri
1. Trafik işaret levhaları
2. Trafik işaret levhalarının korunması
Ç. Trafikte Güvenli Davranışlar
1. Trafik işaretlerinde uyulması gereken öncelikler sırası
2. Yayalarla ilgili kurallar
3. Karşıdan karşıya geçme
4. Duraklarda uyulması gereken kurallar
D. Trafik Kazaları
1. Emniyet kemeri kullanmanın önemi
2. Trafik kazalarının nedenleri
3. Trafik kazalarında yapılması gereken davranışlar
E. Bisiklet Kullanma
ÜNİTE II: İLK YARDIM
A. İlk Yardımın Anlamı
B. İlk Yardım Malzemeleri
C. İlk Yardım Uygulamaları
1. Solunum durması hâlinde ilk yardım
2. Yaralanmalarda ilk yardım
3. Kanamalarda ilk yardım
4. Burkulmalarda ilk yardım
5. Arı sokmalarında ilk yardım
6. Yanıklarda ilk yardım
ÖRNEK İŞLENİŞ
Açıklama:
Öğretilecek konularla ilgili olarak hazırlanan bir çizelge ile öğrencilerin performansları önceden ölçülür. Bu ölçme sırasında konuyla ilgili olarak öğrencilere yönergeler verilir. Bu yönergelerin bağımsız gerçekleştirilmesi “B.”, sözel ipucu verildiğinde gerçekleştirilmesi “S.İ.”, model olarak gerçekleştirilmesi “M.O.” ve fiziksel yardımla gerçekleştirilmesi “F.Y.” ile gösterilir. (Performansın belirlenmesi için yapılan çalışma ve buna ilişkin hazırlanan kayıt tablosu günlük plân formatının dışındadır.)
PERFORMANS KAYIT TABLOSU
BİLDİRİMLER
YÖNERGELER
ÖLÇÜT
Nazan
Burcu
Alper

Ana yönerge: Karşıya güvenli geçiş yap.
% 100
B


1. Kaldırımın kenarında durur.
1. Kaldırımın kenarında dur.

B.
B.
B.
2. Önce sola bakar.
2. Önce sola bak.

B.
S.İ.
B.
3. Sonra sağa bakar.
3. Sonra sağa bak.

B.
S.İ.
B.
4. Sonra tekrar sola bakar.
4. Sonra tekrar sola bak.

B.
S.İ.
B.
5. Gelen araç yoksa yolun ortasına kadar yürür.
5. Gelen araç yoksa yolun ortasına kadar yürü.

B.
M.O.
S.İ.
6. Yolun ortasında tekrar sağa bakar.
6. Yolun ortasında tekrar sağa bak.

B.
S.İ.
S.İ.
7. Gelen bir araç yoksa karşıya geçer.
7. Gelen bir araç yoksa karşıya geç.

B.
S.İ.
S.İ.
Dersin Adı : Trafik ve İlk Yardım Eğitimi
Ünitenin Adı : Trafik
Konunun Adı : Trafikte Güvenli Davranışlar
Süre : 40 dakika
Yöntem ve Teknikler: Anlatım, soru-yanıt, rol oynama, tüm beceri
Öğretim Materyalleri: Video, video kaseti, tebeşir, olay kartları, tahta parçası
Amaç: Karşıya güvenli geçiş yapar.
Davranışlar:
1. Kaldırımın kenarında durur.
2. Önce sola bakar.
3. Sonra sağa bakar.
4. Sonra tekrar sola bakar.
5. Gelen bir araç yoksa yolun ortasına kadar yürür.
6. Yolun ortasında tekrar sağa bakar.
7. Gelen bir amaç yoksa karşıya geçer.
Performans kayıt tablosu dikkate alınarak davranışlar ad belirtilerek yeniden yazılır.
I. Oturum
Burcu;1. Bağımsız olarak kaldırımın kenarında duruyor.
2. Tam sözel ipucu verildiğinde önce sola bakar.
3. Tam sözel ipucu verildiğinde sonra sağa bakar.
4. Tam sözel ipucu verildiğinde tekrar sola bakar.
5. Tam model olunduğunda gelen bir araç yoksa yolun ortasına kadar yürür.
6. Tam sözel ipucu verildiğinde yolun ortasında tekrar sağa bakar.
7. Tam sözel ipucu verildiğinde gelen bir araç yoksa karşıya geçer.
Alper; 1. Bağımsız olarak kaldırımın kenarında duruyor.
2. Bağımsız olarak önce sola bakıyor.
3. Bağımsız olarak sonra sağa bakıyor.
4. Bağımsız olarak sonra tekrar sola bakıyor.
5. Tam sözel ipucu verildiğinde gelen bir araç yoksa yolun ortasına kadar yürür.
6. Tam sözel ipucu verildiğinde yolun ortasında tekrar sağa bakar.
7. Tam sözel ipucu verildiğinde gelen bir araç yoksa karşıya geçer.
II. Oturum
Burcu;1. Bağımsız olarak kaldırımın kenarında duruyor.
2. Yarım sözel ipucu verildiğinde önce sola bakar.
3. Yarım sözel ipucu verildiğinde sonra sağa bakar.
4. Yarım sözel ipucu verildiğinde tekrar sola bakar.
5. Yarım model olunduğunda gelen bir araç yoksa yolun ortasına kadar yürür.
6. Yarım sözel ipucu verildiğinde yolun ortasında tekrar sağa bakar.
7. Yarım sözel ipucu verildiğinde gelen bir araç yoksa karşıya geçer.
Alper; 1. Bağımsız olarak kaldırımın kenarında duruyor.
2. Bağımsız olarak önce sola bakıyor.
3. Bağımsız olarak sonra sağa bakıyor.
4. Bağımsız olarak sonra tekrar sola bakıyor.
5. Yarım sözel ipucu verildiğinde gelen bir araç yoksa yolun ortasına kadar yürür.
6. Yarım sözel ipucu verildiğinde yolun ortasında tekrar sağa bakar.
7. Yarım sözel ipucu verildiğinde gelen bir araç yoksa karşıya geçer.
III. Oturum
Burcu;1. Bağımsız olarak kaldırımın kenarında duruyor.
2. Eylemi içeren sözel ipucu verildiğinde önce sola bakar.
3. Eylemi içeren sözel ipucu verildiğinde sonra sağa bakar.
4. Eylemi içeren sözel ipucu verildiğinde tekrar sola bakar.
5. Hareket yapılacakmış gibi model olunduğunda gelen bir araç yoksa yolun ortasına
kadar yürür.
6. Eylemi içeren sözel ipucu verildiğinde yolun ortasında tekrar sağa bakar.
7. Eylemi içeren sözel ipucu verildiğinde gelen bir araç yoksa karşıya geçer.
Alper; 1. Bağımsız olarak kaldırımın kenarında duruyor.
2. Bağımsız olarak önce sola bakıyor.
3. Bağımsız olarak sonra sağa bakıyor.
4. Bağımsız olarak sonra tekrar sola bakıyor.
5. Eylemi içeren sözel ipucu verildiğinde gelen bir araç yoksa yolun ortasına kadar
yürür.
6. Eylemi içeren sözel ipucu verildiğinde yolun ortasında tekrar sağa bakar.
7. Eylemi içeren sözel ipucu verildiğinde gelen bir araç yoksa karşıya geçer.
ÖĞRENME VE ÖĞRETME ETKİNLİKLERİ
Öğretmen ders öncesinde sınıf ortamını düzenler (yol, kaldırım gibi).
Öğretmen öğrencilere “Bugün sizlerle trafik ışığı, trafik polisi ve geçitlerin olmadığı yollarda karşıya nasıl güvenli geçiş yapılacağını öğreneceğiz.” diyerek derse giriş yapar. Daha sonra öğrencilere “Okula, bakkala gelip giderken yollarda karşıdan karşıya geçiyor musunuz?” sorusunu yöneltir. Öğrencilerden gelen “evet” yanıtı üzerine öğretmen “Peki trafik polisi, trafik işaretleri ve geçitlerin olmadığı yollarda karşıya nasıl geçiyorsunuz?” sorusunu yöneltir. Öğretmen gelen yanıtları dinledikten sonra “Şimdi sizlerle karşıya nasıl güvenli geçiş yapıldığını gösteren bir film izleyeceğiz. Filmde karşıya güvenli şekilde geçen öğrencinin sırayla neler yaptığını dikkatlice izleyelim. Bu sırada sizlerle karşıya güvenli bir geçişin nasıl yapıldığı üzerinde konuşacağız.” diyerek filmi izletmeye başlar. Film izlenirken öğretmen karşıya geçişle ilgili her işlem basamağında filmi durdurarak ne yapıldığını söyler ve her basamakla ilgili ne yapıldığını öğrencilerin tekrar etmesini ister. Her basamakta aynı işlemler yapılarak film izlenir. Daha sonra öğretmen karşıya güvenli geçişin nasıl yapıldığını bir kez daha tekrar eder ve “Şimdi sizlerle karşıya güvenli geçiş nasıl oluyor, bunun uygulamasını yapacağız.” diyerek öğrencilerin yapılandırılmış ortama gelmelerini ister. Öğretmen; Nazan, Burcu, Alper dışındaki iki kişiye sağ ve sol yönden gelen araç rolü verir. Sonra “Çocuklar, şimdi Nazan karşıya güvenli bir geçiş nasıl yapılır bize gösterecek. Sizler de arkadaşınızı dikkatlice izleyin, daha sonra sizlerle de aynı çalışmayı yapacağız.” der. Nazan’a “Karşıya güvenli geçiş yap.” diyerek ana yönergeyi verir. Nazan karşıya geçerken, öğretmen de Nazan’ın yaptığı davranışları diğer öğrencilere açıklar. Öğrencileri, Nazan’ı dikkatlice izledikleri için pekiştirir. Daha sonra öğretmen Nazan’a “Aferin Nazan, karşıya güvenli geçiş yaptın.” diyerek doğru davranışlarını pekiştirir. Öğretmen Nazan ve Burcu’ya “ Çocuklar Alper karşıya güvenli geçiş yapacak. Sizlerde arkadaşınızı dikkatlice izleyin, daha sonra Burcu ile de aynı çalışmayı yapacağız. “ der. Öğretmen Nazan’dan sonra Alper’i yanına çağırır. Alper’le I. oturuma geçer. Alper’e “Karşıya güvenli geçiş yap.” diyerek ana yönergeyi verir. Alper kaldırımın kenarında durur, önce sola bakar, sonra sağa bakar, sonra tekrar sola bakar. Öğretmen Alper’in bağımsız yaptığı bu doğru davranışları pekiştirir. Öğretmen Alper’e “Gelen araç yoksa yolun ortasına kadar yürü.” diyerek tam sözel ipucu verir. Alper yolun ortasına kadar yürüdüğünde bu davranışını pekiştirir. Yine öğretmen Alper’e “Yolun ortasında tekrar sağa bak.” diyerek tam sözel ipucu verir. Alper o yöne baktığında davranışını pekiştirir. Daha sonra “Gelen bir araç yoksa karşıya geç.” diyerek tam sözel ipucu verir. Alper geçişini tamamladığında bu davranışını da pekiştirir.
Öğretmen Alper’in yanına giderek yine Alper’e “Karşıya güvenli geçiş yap.” diyerek ana yönergeyi verir ve II. oturuma geçilir. Alper’in sırasıyla doğru yaptığı bağımsız davranışları pekiştirir. Öğretmen Alper’e “Ortaya kadar yürü.” diyerek yarım sözel ipucu verir. Alper yolun ortasına kadar yürüdüğünde bu davranışını pekiştirir. Yine öğretmen Alper’e “Sağa bak.” diyerek yarım sözel ipucu verir. Alper o yöne baktığında davranışını pekiştirir. Daha sonra “Karşıya geç.” diyerek yine yarım sözel ipucu verir. Alper geçişini tamamladığında bu davranışını da pekiştirir. Öğretmen “Aferin sana Alper.” diyerek davranışını pekiştirir. Burcu ve Nazan’ın da olumlu davranışlarını pekiştirir ve “Size de aferin çocuklar, Alper’i sessiz ve dikkatlice izlediniz. Alper yine karşıya geçsin siz yine onu izleyin.” diyerek Alper’e “Karşıya güvenli geçiş yap.” diyerek ana yönergeyi verir ve III. oturuma geçer. Bağımsız yaptığı davranışları pekiştirir ve sırasıyla “Yürü.”, “Bak.”, “Geç.” diyerek eylemi içeren sözel ipuçlarını verir. Alper geçişini tamamladığında doğru davranışlarını pekiştirir.
Öğretmen Alper’le yaptığı çalışmayı bitirdikten sonra Burcu’yu yanına çağırır. Burcu’ya “Karşıya güvenli geçiş yap.” diyerek Burcu’yla I. oturuma geçer. Burcu, kaldırımın kenarında durduğunda bu davranışını pekiştirir. Daha sonra öğretmen Burcu’ya “Önce sola bak.”, “Sonra sağa bak.”, “Sonra tekrar sola bak.” diyerek tam sözel ipuçlarını verir ve her sözel ipucundan sonra doğru davranışlarını pekiştirir. Öğretmen daha sonra, “Bak ben, gelen araç olmadığı için yolun ortasına kadar yürüdüm.” der ve hareketin tamamını yaparak tam model olur. “Hadi sen de gelen araç yoksa yolun ortasına kadar yürü.” diyerek tam sözel ipucu verir ve doğru davranışını pekiştirir. Yine öğretmen “Yolun ortasında tekrar sağa bak.” diyerek tam sözel ipucu verir ve doğru davranışını pekiştirir. “Gelen bir araç yoksa karşıya geç.” diyerek tam sözel ipucu verir ve doğru davranışını pekiştirir.
Öğretmen Burcu’nun yanına giderek yine ana yönergeyi verir ve II. oturuma geçer. Burcu’nun bağımsız yaptığı davranışını pekiştirerek sırasıyla “Sola bak.”, “Sağa bak.”, “Sola bak.” diyerek yarım sözel ipuçlarını verir ve her sözel ipucundan sonra doğru davranışını pekiştirir. Daha sonra öğretmen “Bak ben, gelen araç olmadığı için yolun ortasına kadar yürüdüm.” der ve harekete başlar, ancak yolun ortasına kadar gitmez. “Hadi sen de gelen araç yoksa yolun ortasına kadar yürü.” diyerek tam sözel ipucu verir ve doğru davranışı pekiştirir. Daha sonra öğretmen Burcu’ya “Sağa bak.” diyerek yarım sözel ipucu verir ve doğru davranışını pekiştirir. Sonra öğretmen “Karşıya geç.” diyerek yarım sözel ipucu verir ve doğru davranışını pekiştirir. Öğretmen daha sonra Burcu’ya ana yönergeyi verir ve III. oturuma geçer. Burcu’nun bağımsız yaptığı davranışı pekiştirerek sırayla “Bak.”, “Bak.”, “Bak.” diyerek eylemi içeren sözel ipucu verir ve her sözel ipucundan sonra doğru davranışını pekiştirir. Sonra öğretmen “Bak ben gelen araç olmadığı için yolun ortasına kadar yürüdüm.” der ve hareketi yapacakmış gibi ayağını kaldırır. Burcu’ya “Hadi sen de gelen araç yoksa yolun ortasına kadar yürü.” diyerek tam sözel ipucu verir ve doğru davranışını pekiştirir. Sonra öğretmen sırayla “Bak.”, “Geç.” diyerek eylemi içeren sözel ipucu verir ve doğru davranışı pekiştirerek dersin işlenişini tamamlar.
Değerlendirme
Öğretmen, öğrencilerin öğretim sonunda becerinin her bir basamağını bağımsız ya da hangi ipucuyla yapabildiklerini kaydeder. Öğrenciler becerileri bağımsız olarak yapana kadar diğer derslerde de çalışmaya devam eder.