TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI

AÇIKLAMALAR

Türkçe dersi öğretim programı konuları sekiz yılda işlenecek şekilde düzenlenmiştir.

Türkçe öğretiminin temel amaçlarından biri bireyin anlama ve anlatma gücünü geliştirmektir. Bu nedenle Türkçe dersinde anlama gücü, anlatma becerisi, görsel ve işitsel algı, dinleme ve okuma alışkanlığı, dil bilgisi ve yazım kurallarının kavratılması, Türkçenin sevdirilmesinin önemi büyüktür.

Görsel ve işitsel algı çalışmalarına yönelik amaç ve davranışlar Türkçe dersi içinde verilmiş olmasına karşın, bu çalışmaları öğretmen bütün diğer dersler içine yayabilir ve geliştirebilir.

İlk okuma yazma öğretiminin genel amacı, çocuğa yaşamı boyunca kullanacağı okuma ve yazmanın temel becerilerini kazandırmaktır. Okuma-yazma öğretiminde günümüze kadar çeşitli yöntemler kullanılmıştır. Bunlar harf yöntemi, hece yöntemi, sözcük yöntemi, karma yöntem, çözümleme yöntemi vb.dir. Ülkemizde uygulanan yöntem, çözümleme yöntemidir. Bu yöntemde çocuğun geçmiş yaşantısı, çevresi ve sözcük dağarcığı göz önüne alınarak kısa fiş tümceleriyle ilk okuma yazma çalışmalarına başlanır. Zamanla bu tümceler sözcüklere, sözcükler hecelere, heceler de harflere bölünür. Daha sonra elde edilen sözcük, hece ve harflerle yeni tümceler kurulur. Programda okuma yazma etkinliğinin bir arada yürütülmesi esas alınmış ve buna yönelik amaç ve davranışlar verilmiştir. Ancak zihinsel öğrenme yetersizliği olan bireylere özgü, özel bir okuma yazma yöntemi de bulunmamaktadır. Yukarıda sözü edilen yöntemlerden, bireysel farklılıklar da dikkate alınarak öğrencilerin başarılı olabileceği bir yöntemle bu çalışmalar yürütülebilir.

Okuma-yazma öğretiminin amaç ve davranışlarının gerçekleştirilmesinde birbirinin ön koşulu olan basamakların kazandırılması önem taşımaktadır. Çünkü bir basamağın amaç ve davranışları bir sonraki basamağın ön koşulu olabilmektedir. Örneğin, hazırlık dönemi davranışlarını (el parmak çalışması, çizgi çalışması vb.) kazanamayan bir öğrenci tümce basamağında başarısız olacaktır. Bu nedenle hazırlık dönemi çalışmalarına özel bir önem verilmelidir.

Hazırlık dönemi için yapılacak çalışmaları şöyle sıralayabiliriz:

1. Kavram gelişimini sağlayan çalışmalar (sayı, şekil, renk, eşya, zıtlık kavramları
vb.),
2. Büyük kas gelişimini sağlayan çalışmalar (kolları döndürme, başı çevirme vb.),
3. Küçük kas gelişimini sağlayan çalışmalar (boyama, yırtma, ip sarma, yoğurma
çalışması vb.),
4. Sosyal ve duygusal gelişimi sağlayan çalışmalar (paylaşma, arkadaşlık ilişkileri,
yardım etme vb.),
5. Dil gelişimini sağlayan çalışmalar (olay kartları, sıralama kartları, öykü okuma ve
anlatma, yaptıklarını anlatma, tanıtma vb.),
6. Dikkat ve algı gelişimini sağlayan çalışmalar (nesneler arasındaki farkı sezme,
kıyaslama yapma, benzerlikleri bulma, nesneleri eşleme, hareketli cisimlerin
yönünü tayin etme vb.),
7. Dinleme becerisini geliştirici çalışmalar (otur, kalk, elinle başına dokun, öyküyü
dinle, dinlediğini anlat vb. yönergeleri yerine getirme),
8. Yazma becerisini geliştirici çalışmalar;
a. Havada, suda ve kum havuzunda çeşitli yazma alıştırmaları,
b. Avuç içi ve parmaklarla serbest boyama çalışmaları,
c. Kaslarına uygun kalınlıkta renkli kalemlerle serbest boyama ve çizme
çalışmaları,
ç. Kalın uçlu kalemle başlayıp ince uçlu kaleme doğru uzanan çizgi çalışmaları.
Temel çizgi çalışmalarında, programda belirtilen temel çizgi çizme aşamaları öğrenci için yeterli olmadığında;
· Yazılı olarak verilen çizgi üzerinden çizme,
· Kesik çizginin (aşamalı olarak sıklığı azalan) üzerinden çizme, örneğin:
· Modele bakarak çizgi çizme gibi daha alt basamaklara ayrılarak çalışmalar
sürdürülmelidir.

Tümcelerin seçiminde, tek ve iki heceli, iki sözcüklü tümcelerle işe başlanmalı tümce çalışmalarının tamamında bu tür tümcelere ağırlık verilmelidir. Tümcelerin içinde, öğrencinin yakın çevresindeki nesnelerin adları, sınıftaki arkadaşlarının adları vb.nin kullanılmasına özen gösterilmelidir. Tümcelerin içinde “li, lü, lik, lık, ci, cu, çı” gibi yapım ekleriyle oluşturulmuş sözcüklerin yer almasına da dikkat edilmelidir. Tümcelerde harflerin büyük ve küçük yazılımlarının hepsinin geçmesine dikkat edilmelidir. Tümceler dil bilgisi kurallarına uygun yazılmalıdır. Tümceler saptanırken, önemli gün ve haftaların anlamına uygun tümcelerin de seçilmesine özen gösterilmelidir. Bir önceki tümcelerde verilen sözcüklerin daha sonra gelen tümcelerde tekrar edilmesine özen gösterilmelidir.

Okuma-yazma çalışmaları sırasında eğitsel oyunlar düzenlenerek öğrenmenin kalıcı olması ve sıkıcı olmaması sağlanmalıdır.

Okuma-yazma çalışmalarında sözcük piyangosu, sürgülü tümce aracı gibi araçlar geliştirilmeli ve bunların sürekli kullanımına özen gösterilmelidir.

defter

bayrak


kalem

kitap

çiçek

ekmek

Ali

al.

Sözcük piyangosu: Bir karton üzerine öğrenilen sözcükler yazılarak ortasına bir ibre konur. İbre döndürülerek, gelen sözcük okunur.

kitap

resim

Ali

al

gel

oku

yap

as

Sürgülü tümce aracı: Sözcükler kalın bir kartona, alt alta yazılır. Hareketli bir tümce kartı da aşağı yukarı hareket ettirilerek yeni tümceler oluşturulur. Oluşturulan yeni tümceler okutulur, yazdırılır.

Sözcük piyangosu Sürgülü tümce aracı Okuma-yazma çalışmaları yapılırken öğrencilerin yazdıkları sürekli kontrol edilmeli
Sözcük piyangosu Sürgülü tümce aracı
Okuma-yazma çalışmaları yapılırken öğrencilerin yazdıkları sürekli kontrol edilmeli, hatalı yazılımlar düzelttirilmelidir.

Dinleme; konuşan kişinin vermek istediği sözel iletileri anlayabilme ve söz konusu uyarana karşı tepkide bulunabilme etkinliğidir. İşitme ve dinleme birbirinden farklı etkinliklerdir. İşitme, isteğimiz dışı gerçekleşirken dinleme, belli bir amaç doğrultusunda yapılmaktadır.

Dinleme eğitiminin başlıca amaçları;
· Söylenen sözleri, kavramaları tam olarak anlayabilme,
· Konuşulanı, okunanı anlayabilme,
· Bilgi, düşünce ve haber alabilme,
· Dinledikleri arasında neden-sonuç ilişkisi kurabilme,
· Dinlediği konuşmanın ana düşüncesini kavrayabilme,
· Dinlediğinin eksik, yanlış, abartılı, yararlı vb. yönlerini seçebilme,
· Dinlediklerini tarafsız bir biçimde değerlendirebilme,
· Dinlediklerine karşı hoşgörü duygusu geliştirebilmedir.

Dinlemede etkinliğin sağlanabilmesi; dinlemeye hazırlanılması, dikkatin konu üzerinde toplanması ve dinleme amacının belirlenmiş olmasını gerektirir.

Ayrıca dinleme ile ilgili bazı ilkelerin gerçekleştirilmesi de etkili bir dinleme için oldukça önemlidir.

Bu ilkelerin başlıcaları şunlardır:
· Dinleme eğitimi küçük yaşlardan itibaren başlamalıdır. Öğrencilerin düzeyine uygun öyküler okunması, öyküler üzerinde konuşulması ve dramatizasyon etkinlikleri öğrencilerin daha erken yaşlarda dinlemeye karşı bir yatkınlık göstermelerini sağlayacaktır.
· Dinleme eğitimi için okulun her türlü olanaklarından yararlanılmalıdır. Özellikle müzik ve konferans dinleme, film ve oyun izleme, eğitsel kollarda görev alma gibi etkinlikler dinleme zevk ve alışkanlığı kazandırma bakımından çok önemlidir.
· Dinleme eğitiminde; kasetçalar, TV, video gibi modern eğitim araçlarından
yararlanılmalıdır.
· Dinlemede zihin etkendir. Çocukta dinleme süresi, yaşa ve zihinsel gelişime paralel olarak artar. Okulda dinleme etkinlikleri düzenlenirken bu noktalar göz önünde bulundurulmalıdır.

Dinleme öğretiminin başarılı olabilmesi için dinleme öncesi, dinleme sırası ve
dinleme sonrasındaki etkinlikler de önemlidir.
· Dinleme öncesi başlıca etkinlikler; dinlenecek konu hakkında bilgi verme,
dinlenecek metinde geçen olayların görsel araçlarla canlandırılması, dinlenecek metinde geçen yeni sözcükler ve yeni cümle yapılarının öğretilmesi gibi etkinliklerdir.
· Dinleme sırasındaki başlıca etkinlikler; öğretmenin metni yüksek sesle okuması,
öğrencilerden metni dinlerken farklı tonlama ve vurgulamalara dikkat etmelerinin istenmesi, öğrencilerin dinlediklerini yinelemelerinin istenmesi gibi etkinliklerdir.
· Dinleme sonrası başlıca etkinlikler; öğrencilerin dinlenen metin ile ilgili sorulara yanıt vermeleri, metin ile ilgili resim ya da tümceleri olay sırasına göre dizmeleri, dinlenen metne uygun başlık önermeleri gibi etkinliklerdir.

Etkili dinlemede en önemli noktalardan biri de dinleyenin, dikkatini o konu üzerinde toplamasıdır. Dikkat kontrolünün sağlanması ve geliştirilmesi için bazı temel ilkelerin göz önüne alınması gerekir. Bunlar;
· Öğrencinin fiziksel olarak rahat olması,
· Kullanılan araçların, öğrencinin gelişim düzeyine uygun ve ilgi çekici olması,
· Etkinliklerin kısa, basit ve öğrencinin yeteneklerine uygun olması,
· Öğrencilerin ödüllendirilmesi,
· Yönergelerin kısa, net ve anlaşılır olmasıdır.

Okuma, bir yazıyı; tümceleri, sözcükleri, noktalama imleri ve öteki ögeleriyle görme, algılama ve kavrama sürecidir. Okuma işlemi, gözlerin ve ses organlarının çeşitli hareketleri ve zihnin yazılı simgeleri anlamasıyla oluşur.

Okuma, eğitim programları içinde önemli bir etkinliktir. Okulda öğrenme, büyük ölçüde okuduğunu anlamaya bağlıdır. Okuma; bilişsel, duyuşsal ve davranışsal olmak üzere üç boyutta ele alınmalıdır. Bunlardan birinin eksikliği ya da yetersizliği okumayı olumsuz yönde etkileyecek, kişinin okuduğunu tam ve doğru olarak anlamamasına neden olacaktır.

Okumanın başlıca amaçları;
· Sözcükleri tanıma ve anlamlarını bulma, okunan materyali kavrama ve yorumlama, sesli okuma, sessiz okuma, kitapları etkili kullanma becerileri geliştirebilme,
· Okumadan zevk alabilme,
· Okumayı bireysel ilgi ve gereksinimlerini karşılamada kullanma yeteneği
geliştirebilme,
· Okuma yoluyla zengin ve türlü yaşantılar sağlayabilme,
· Sürekli okuma ilgisini geliştirebilme,
· Anlatım gücünü geliştirebilmedir.

İlköğretim okullarında yapılan okuma çalışmaları daha çok öğrencilere hızlı, doğru ve anlayarak okuma becerisini kazandırmaya, okuma zevki vermeye ve onların sözcük dağarcığını zenginleştirmeye yöneliktir.

Okuma, sesli ve sessiz okuma gibi türlere ayrılabilir.
Sesli okuma, gözle algılanıp zihinle kavranan sözcük ya da sözcük kümelerinin, konuşma organlarının yardımıyla söylenmesidir. Sesli okumada temel amaç, yazının doğru ve konuşma dilinin özelliklerini yansıtacak biçimde seslendirilmesidir. Başarılı bir sesli okuma için; metnin tümce yapısına, anlatım özelliğine, yazım kurallarına, hızlı okumadan kaçınmaya, sesin metindeki ana düşünceye ya da olayların özelliklerine göre ayarlanmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca, metinde geçen bilinmeyen sözcüklerin anlamlarının açıklanması, metinde geçen olayların canlandırılması, öğretmenin metinle ilgili resimleri göstererek yüksek sesle metni okuması, öğretmen metni okurken öğrencilerin yinelemesi gibi etkinliklerin belli bir sırayla verilmesi sesli okuma öğretmenin başarısını arttıracaktır.

Sessiz okuma, ses organlarından herhangi birini hareket ettirmeden gövde ve baş hareketleri yapmadan yalnızca gözle yapılan okumadır. Sessiz okuma öğretiminde yapılacak bazı etkinlikler bu tür okumanın geliştirilmesi için önemlidir. Okuma öncesinde metinle ilgili resim ve başlık hakkında konuşulması ve metinde geçen bilinmeyen sözcüklerin açıklanması; okuma sonrasında ise öğrencilerin metinle ilgili sorulara doğru yanıtlar vermesi, metnin ana düşüncesinin söylenmesi, metindeki olayı anlatan resimleri sıraya koymaları, metni kendi sözcükleriyle özetlemelerinin sağlanması gerekir.

Okumada, okumanın kendisi kadar anlama da önemlidir. Bu iki çaba birbirinden ayrı gibi görünse de birbirine neden-sonuç ilişkisi ile bağlıdır. Bu nedenle anlamanın birinci aşaması iyi okumak, ikinci aşaması ise okunan yazıyı kavramaktır.

Konuşma, dilin seslerle ifade biçimidir. İletişimi gerçekleştirmede, insanlar çeşitli yöntemler ve araçlar kullanabilirler. Bunlar içinde en yaygın kullanılan araç sözel dildir. Dil, aynı kültürü paylaşan insanların duygu ve düşüncelerini aktarmada kullandıkları ses ve işaretler bütünüdür.

Dünyadaki çoğu insan topluluğu, mesajları kulak kanalı ile algılayabilerek işitsel bir biçimde kodlamakta, bunun için de alt ve üst solunum yollarından yararlanmaktadır. Gırtlağımız, dilimiz, çenemiz, dudaklarımız vb. konuşma işlevini yerine getiren organları kullanarak dil kurallarını akustik mesajlar hâlinde başkalarına aktarma becerisine “konuşma” denir.
Çocuğun, konuşma döneminin ilk basamaklarında karşısında dinleyen kişi olup olmadığına bakmaksızın konuştuğunu görürüz. Bu gibi durumlarda çocuk çevresindekilerle ilişki kurmak için değil, kendini ifade etme ve fiziksel ihtiyaçlarını giderme amacı ile konuşur. Daha sonraki aşamalarda konuşma, öğrenci için çevresindekilerle ilişki kurma aracı hâline gelir. Yani iletişim kurma süreci hâline gelir. Bu süreçte çoğunlukla sesli simgeler yer alır. Bunlar gelenekseldir ve her dilin simgeleri, o toplumun kullanageldiği simgelerdir.

Konuşma, taklit yoluyla kazanılan bir beceridir. Bu becerinin gelişebilmesi için bireyin çevresinde konuşan başka bireylerin olması gerekir. Konuşmanın kazanılıp pekiştirilmesinde çevrenin rolü büyüktür.

Öğrenci, öğrenme olanaklarına sahip değilse, konuşma işlevini yerine getiren organların sağlıklı olmasına karşın yine de konuşamaz.

Konuşmanın öğrenilmesi, pekiştirilmesi ve gelişmesi; belli bir olgunluğa ulaşmaya, alıştırma fırsatı bulabilmeye, yeterince güdülenmeye ve rehberlik edilmesine bağlıdır. Bu koşulların durumu, derecesi, konuşmayı etkileyen etmenler olarak karşımıza çıkar.

Konuşma işlevini yerine getiren organların konuşma sürecinde işlevlerini yerine getirebilmesi için tam ve doğru çalışması gerekir. Konuşma işlevini yerine getiren organlardan, herhangi birinin bu süreçte yer almaması veya işlevini istenilen düzeyde yerine getirememesi sebebiyle konuşma bozuklukları ortaya çıkabilir. Konuşma işlevini yerine getiren organlardaki işlev bozukluğunu giderebilmek için dil, dudak, nefes, çene, damak ve gırtlak alıştırmaları yaptırılır. Bu çalışmaları şöyle sıralayabiliriz:

a. Dil ve dudak alıştırmaları
1. Dili ağız dışında aşağı yukarı hareket ettirme
2. Dili ağız dışında yuvarlama
3. Dili ağız dışında sağa sola hareket ettirme
4. Diliyle dudağın etrafını yalama
5. Diliyle dondurma yalama
6. Dudakları açıp kapama
7. Dudakları büzme
8. Dili damağın önünden arkasına hareket ettirme
9. Dudakları sağa sola hareket ettirme.
b. Nefes alıştırmaları
1. Balon, poşet vb.ni şişirme
2. Tüy, pamuk vb.ni üfleme
3. Mumu üfleme
4. Sabun köpüğünü üfleyerek balon yapma
5. Pipetle su içme
6. Pipetle üfleme
7. Pinpon topu, kâğıt parçası vb. üfleyerek hareket ettirme
8. Suyu üfleyerek dalgalandırma
9. Üfleyerek suda kayık yüzdürme
10. Islık çalma
11. Flüt çalma
12. Derin nefes alıp verme.
c. Çene alıştırmaları
1. Ağzını olabildiğince açma/kapama
2. Çeneyi yana hareket ettirme
3. Çeneyi öne hareket ettirme
4. Çeneyi dairesel hareket ettirme
5. Çiklet çiğneme.
ç. Damak ve gırtlak alıştırmaları
1. Yutkunma hareketleri yapma
2. Tükürüğünü yutma
3. Yiyecek maddelerini yutma
4. Gargara yapma
5. Burnundan derin nefes alma
6. Ağız açıkken gırtlak sesleri çıkarma.

Konuşma işlevini yerine getiren organların devinimini sağlamak, tembel organları harekete geçirmek ve konuşma motivasyonunu artırmak amacıyla, oyun, eğlence ve bilgi temeline dayanan birtakım alıştırmalara yer verilmelidir. Bu alıştırmalar çocukların bireysel gelişim özellikleri dikkate alınarak, kültürümüzün otantik değerlerinden de yararlanılarak (ninniler, tekerlemeler, deyimler, sayışmalar gibi) zevkli bir uğraşı hâline getirilmelidir.

Konuşma problemi, zihinsel öğrenme yetersizliği olan bireylerde yaygın olarak görülen bir durumdur. Konuşmayı geliştirme çalışmaları yapılırken;

· Öğrencide konuşma isteği yaratmak için uygun ortamın hazırlanması,
· Günlük yaşamda sıkça kullandığı ve söyleyebildiği sözcüklerin seçilmesi,
· Öğrencinin söyleyebildiği ve söyleyemediği heceler belirlenerek söyleyebildiği
hecelerden oluşan sözcüklerin öğretimiyle işe başlanması,
· Çıkaramadığı sesleri kendisinin fark edebilmesi için kulaklık ve teyp kullanılması,
· Öğrencinin, sorunlarını işaretlerle değil, konuşarak söylemeye teşvik edilmesi,
· Çevresindeki çeşitli nesne ve nesne resimlerinin adlarının söylettirilmesi,
· Konuşurken öğrenciyle göz iletişimi kurulması,
· Öğrenciyle kendisinin dinlendiğini hissettirecek tarzda konuşulması,
· Öğrencinin konuşma sırasındaki yanlışlarının o anda düzeltilerek doğru biçimlerinin
tekrarlanması ve tekrarlatılması gerekir.

Yazma; düşünceyi, duyguyu, olayı yazı ile anlatmadır. Yazma da konuşma gibi bir anlatım yoludur. Ancak ondan ayrı beceriler de gerektirir. Öğrencilerin bir konuda istenileni uygun biçimde yazması, onların konuşma ve düşünme yetilerine bağlıdır.

Yazma becerisi yazı yazmakla öğrenilir. Bu nedenle yazma eğitiminin temel ilkesi “yazdırmak” tır. Yazma öğretimi yapılırken aşağıdaki noktalar dikkate alınmalıdır.

· Öğrenciler, konu üzerinde bilgi, yaşantı, deney, izlenim ve duygularını kendi sözcükleriyle özgürce bildirmeye yöneltilmelidir.
· Öğrencilerin kendi düzeyine uygun duygu, deney, yaşantı ve bilgilerini anlatma olanağı verecek konular seçilmelidir.
· Yazma becerisi kazandırmak için bazı alıştırmalar, denemeler, açıklamalar yapılmalı, bunlarla ilgili bilgiler verilmelidir.
·Yazma becerisinin geliştirilmesinde kolaydan zora, basitten karmaşığa doğru bir yol izlemelidir.
·Öğrencilerin yazma konusundaki bireysel farklılıkları göz önünde bulundurulmalıdır.
· Sınıfta, yazma etkinliklerine istek uyandırılmalıdır. Yazdıklarını birbirine okuma alışkanlığı kazandırma, güzel ve doğru yazma yarışmaları düzenleme, okulda ya da sınıfta gazete ve dergi çıkarma gibi etkinlikler öğrencileri bu konuda güdüleyecek etkinliklerdir.
· Yazma etkinlikleri başka derslere ve özel yaşama kaydırılmalıdır.
· Yazma etkinlikleri bıktırıcı olacak biçimde uzun tutulmamalıdır.

Sınıf içi uygulamalarda yazma becerisini geliştirmeye dönük çalışmalara yer verilmeli, özellikle her düzeyde, noktalama imlerine ve yazım kurallarına dikkat edilmelidir. Sınıf içinde yapılacak yazma çalışmaları; kontrollü yazma, güdümlü yazma ve serbest yazmadır.

Kontrollü yazmada öğrencilerden, verilen sözcükleri ve tümce yapılarını aynen ya da istenilen değişiklikleri yaparak yazmaları istenir. Bu çalışmalar ile ana dildeki sözcükleri ve yapıları doğru şekilleriyle yazma olanağı verilmektedir.

Güdümlü yazma çalışmalarıyla öğrencilerden, öğrendikleri sözcükleri ve tümce yapılarını kontrollü bir biçimde kullanmaları ve anlamlı bir paragraf oluşturmaları istenmektedir. Güdümlü yazmanın en sık karşılaşılan türü dikte yapmaktır. Dikte yapılırken, metin önce normal hızda okunur ve öğrencilerin dinlemesi istenir. Daha sonra metin tümce tümce okunarak öğrencilerden yazmaları istenir. Son olarak da öğrencilerin kendi yazdıklarını kontrol etmeleri ve düzeltmeleri amacıyla metin tahtaya yazılır.

Serbest yazma çalışmalarıyla da öğrencilerden duygu ve düşüncelerini kendi sözcükleriyle ve yazım kurallarına dikkat ederek yazmaları istenir.

Yazma çalışmalarında göz önüne alınması gereken en önemli noktalardan biri de yazılı anlatımların düzeltilmesidir. Düzeltmelerin yapıcı bir özellik taşıması gerekir. Bu konuda genellikle izlenen yol; yazdırılan yazının toplanması, yanlışların düzeltilerek öğrencilere dağıtılmasıdır. Böyle bir düzeltmeden amaç, yanlışları göstermek ve daha sonra aynı yanlışları yapmayı önlemektir. Oysa öğrencinin yanlışlarını kendisinin düzeltmesi en verimli yoldur. Öğrencilerin yazdıkları ödevleri önce kendilerinin düzeltmesi, sonra arkadaşlarına okuyarak onlara düzelttirmesi daha sonra da öğretmene vermeleri alışkanlık hâline getirilmelidir.

Dil bilgisi kurallarına, örnekler üzerinde yeteri kadar durulmak suretiyle varılmalı ve bu kurallar çeşitli alıştırmalarla öğrencilere kazandırılmalıdır. Ayrıca, öğrencinin yazdıkları mutlaka kontrol edilmeli ve gereken düzeltmeler yapılmalıdır.

Atatürkçülük konularıyla ilgili; 04.08.1999 tarih ve 263 sayılı Talim Terbiye Kurulu kararıyla kabul edilen ve Eylül 1999 tarih 2504 sayılı Tebliğler Dergisi’nde yayınlanan ilköğretim kurumlarının öğretim programları ile ders kitaplarında yer alması gereken konular, bütünüyle Türkçe dersi öğretim programında da işlenecektir. Türkçe dersi için parça seçilirken “Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler ve Fen Bilgisi” derslerinin mihver ders olduğu göz önüne alınmalıdır. Türkçe dersi için belirtilen konulardan ilgili olanların mümkün olduğunca birleştirilerek işlenmesine dikkat edilmeli ve konuların karşısında yer alan açıklamalar dikkate alınmalıdır.
GENEL AMAÇLAR

1. Ana dilimiz Türkçeyi öğrenmenin hayatımızdaki yeri ve önemini kavrar.
2. Görsel ve işitsel algı ile ilgili beceriler geliştirir.
3. Okuma ve yazma becerilerini geliştirir.
4. Görüp izledikleri, dinledikleri, okudukları ile ilgili anlama gücü geliştirir.
5. Görüp izledikleri, dinledikleri, okudukları, inceledikleri, düşündüklerini söz ya da yazı ile
anlatma beceri ve alışkanlığı kazanır.
6. Türk dilini severek ve kurallarının farkında olarak Türkçeyi doğru kullanma becerisini
geliştirir.
7. Türlü etkinliklerle kelime dağarcığını zenginleştirir.
8. Atatürk’ün hayatını ve kişiliğini tanımaya ilgi duyar.


ÖZEL AMAÇLAR

1. Sözel yönergelere uyar.
2. Sözcükleri doğru kullanır.
3. Kendini ifade etmede basit sözcükler kullanır.
4. Görsel algı ile ilgili çalışmalar yapar.
5. İşitsel algı ile ilgili çalışmalar yapar.
6. İşitsel belleğini geliştirir.
7. El, parmak çalışmalarında kas kuvveti ve koordinasyonunu geliştirir.
8. El, göz koordinasyonunu geliştirir.
9. El, parmak çalışmalarında kas kuvveti ve koordinasyonunu geliştirici taklidî hareketler
yapar.
10. Yazıda kullanılan belli başlı araç gereçleri tanır.
11. Kalemi, kurallarına uygun kullanır.
12. Yazı araç gereçlerini kullanır.
13. Yazı araç gereçlerini temiz ve düzenli kullanmaya özen gösterir.
14. Temel çizgi çalışmalarına hazırlık yapar.
15. Temel çizgi çalışmaları yapar.
16. Çizgili kâğıt üzerine temel çizgi çalışmaları yapar.
17. Dört çizgiyle belirlenmiş çizgiler üzerine harfleri yazar.
18. Normal çizgiyle belirlenmiş çizgiler üzerine harfleri yazar.
19. Tümce okur.
20. Tümce yazar.
21. Tümce yazmada kurallara uyar.
22. Farklı tümceleri ayırt eder.
23. Tümcelerden oluşturduğu metni kavrar.
24. Tümceyi sözcüklere ayırır.
25. Sözcük okur.
26. Sözcük yazar.
27. Farklı sözcükleri ayırt eder.
28. Sözcüklerden oluşturduğu metni kavrar.
29. Sözcüğü hecelerine ayırır.
30. Hece okur.
31. Farklı heceleri ayırt eder.
32. Hecelerden oluşturduğu metni kavrar.
33. Sesleri okur.
34. Ünlüleri kavrar.
35. Süreksiz ünsüzleri kavrar.
36. Sürekli ünsüzleri kavrar.
37. Dinleme ve izleme becerisi geliştirir.
38. Üç sözcük kullanarak tümce kurar.
39. Dört ve daha fazla sözcük kullanarak tümce kurar.
40. Kendini ifade edebilme becerisi geliştirir.
41. Etkili okuma için gereken kuralları bilir.
42. Etkili okuma için gereken kurallara uyar.
43. Okuma becerisi geliştirir.
44. Kendi ve yakın çevresindeki kişilerin adlarını yazar.
45. İzlediğini, dinlediğini, okuduğunu, duygu ve düşüncelerini ifade etme becerisi geliştirir.
46. Dinlediği ya da okuduğu masalı, öyküyü kavrar.
47. Dinlediği ya da okuduğu bir metni kavrar.
48. Abecemizdeki harfleri kavrar.
49. Sözcükleri yapısına ve anlamına göre tanır.
50. Sözcükleri yapısına ve anlamına göre kullanır.
51. Tümcenin yapısını oluşturan ögelerin anlamını bilir.
52. Tümcenin yapısını tanır.
53. Tümcenin yapısını kavrar.
54. Ad olan sözcükleri bilir.
55. Ad olan sözcükleri kavrar.
56. Ad olan sözcüklerin yazım kurallarını bilir.
57. Ön ad olan sözcükleri bilir.
58. Ön ad olan sözcükleri kavrar.
59. Adıl olan sözcükleri bilir.
60. Adıl olan sözcükleri kavrar.
61. Eylem olan sözcükleri bilir.
62. Eylem olan sözcükleri kavrar.
63. Noktalama imlerini bilir.
64. Noktalama imlerini kavrar.
65. Noktalama imlerini kullanır.
66. Yazım kurallarına uyar.
67. Yazım çalışması yapar.
AMAÇ VE DAVRANIŞLAR
(1., 2., 3., 4., 5., 6., 7. ve 8. yıllar)

İLEŞİTİM BECERİLERİ

Amaç 1: Sözel yönergelere uyar.
Davranışlar :
1. Tek sözcüklü yönergeleri yerine getirir.
2. İki eylemli yönergeleri yerine getirir.
3. İkiden fazla eylem bildiren yönergeleri yerine getirir.

Amaç 2: Sözcükleri doğru kullanır.
Davranışlar:
1. Söylenen sözcüğü tekrar eder.
2. Gösterilen ve söylenen nesnenin adını söyler.
3. Gösterilen nesnenin adını söyler.
4. Resmi gösterilen nesnenin adını söyler.

Amaç 3: Kendini ifade etmede basit sözcükler kullanır.
Davranışlar:
1. Etkinlik sırasında yaptığı iş söylendiğinde söyleneni tekrar eder.
2. “Şimdi ne yapıyorsun?” sorusuna iki sözcüklü tümceyle yanıt verir.
3. “Bundan sonra ne yapmak istiyorsun?” sorusuna yanıt verir.
4. Ne yapmak istediğini basit tümcelerle söyler.
5. Gereksinimlerini basit tümcelerle söyler.

GÖRSEL VE İŞİTSEL ALGI

Amaç 4: Görsel algı ile ilgili çalışmalar yapar.
Davranışlar :
1. Gösterilen resimdeki eksikleri bulur.
2. Gösterilen resimdeki hataları bulur.
3. Verilen nesne resimleri arasından adı söylenen nesnenin resmini seçer.
4. Adı farklı harfle başlayan nesne resimleri arasından adı söylenen nesnenin
resmini seçer.
5. Karışık renkli fonlar içine saklanmış nesne resimlerini bulur.
6. Aynı nesnenin üç resmi arasındaki eksik ayrıntıyı bulur.
7. Aynı nesnenin üç resmi arasındaki farklı ayrıntıyı bulur.
8. Aynı nesnenin üç resmi arasından farklı konumda olanı bulur.
9. Kısa süre baktığı bir nesnenin saklanmasından sonra, onunla ilgili özellikleri
söyler.
10. Herhangi bir yerde bulunan nesnelere kısa süre baktıktan sonra, görmeden,
orada bulunan nesnelerin adlarını söyler.
11. Önceden yerini bildiği, gözleri kapalıyken yerinden alınan nesnenin, gözleri
açıldıktan sonra adını söyler.
12. Önceden yerini bildiği, gözleri kapalıyken yeri değiştirilen nesnenin, gözleri
açıldıktan sonra adını söyler.
13. Verilen geometrik nesneler arasından istenen renkteki geometrik nesneyi gösterir.
14. Verilen geometrik nesneler arasından istenen büyüklükteki geometrik nesneyi
gösterir.
15. Verilen geometrik nesneler arasından istenen şekildeki geometrik nesneyi
gösterir.
16. Sınıf içinde yeri değiştirilen eşyanın adını söyler.
17. Arkadaşına kısa süre bakıp, beden ve giysi üzerindeki değişiklikleri söyler.
18. Renkli boncuk, küp vb. nesneler içinden benzer nesneleri gruplar.
19. Renkli boncuk, küp vb. nesneler içinden aynı renkteki nesneleri gruplar.
20. Aynı renkteki tahta blokları aynı renkteki kutulara koyar.
21. Verilen tahta bloklar arasından aynı büyüklükteki tahta blokları eşleştirir.
22. Üçlü olarak verilen nesne grubundan aynı olanları eşleştirir.
23. Verilen resim kartları arasından aynı renk olan ve aynı harfle başlayan resim
kartlarını eşleştirir.
24. Nesne resimleri ve gölgeleri çizilmiş kart çiftlerini eşleştirir.
25. Şekillerden oluşturulmuş tombala kartını, aynı şekillerden oluşturulmuş resim
kartlarıyla eşleştirir.
26. Birbiri içine geçmiş şekillerden oluşturulmuş resim kartını, aynı şekillerden
oluşturulmuş resim kartlarıyla eşleştirir.
27. Yazılı olarak verilen sözcük kartları arasından aynı sözcük kartlarını eşleştirir.
28. Aynı nesneleri büyükten küçüğe sıralar.
29. Aynı nesneleri küçükten büyüğe sıralar.
30. Bir olayın oluş sırasını gösteren resimli kartları sıralar.
31. Şekillerle çizilmiş olarak verilen bir diziyi çizerek devam ettirir.

Amaç 5: İşitsel algı ile ilgili çalışmalar yapar.
Davranışlar :
1. Gözler kapalıyken dinletilen sesin, geldiği yönü eliyle gösterir.
2. Ses çıkaran, saklanmış bir nesnenin yerini bulur.
3. Dinletilen (bilinen) hayvan sesinin, hangi hayvana ait olduğunu söyler.
4. Dinletilen taşıt sesinin hangi taşıta ait olduğunu söyler.
5. Dinletilen doğa olayı ile ilgili bir sesin hangi doğa olayına ait olduğunu söyler.
6. İçine değişik malzeme konularak hazırlanmış ikisi aynı, biri farklı olan üç ses
kutusundan farklı ses çıkaranı bulur.
7. Gözü kapalıyken, konuşan arkadaşının adını söyler.
8. İçine iki değişik malzeme konularak hazırlanmış dört ses kutusundan aynı sesi
çıkaran kutuları eşleştirir.
9. Dinletilen sesi, uygun resimle eşleştirir.
10. Fısıltı ile söylenen ses, hece, sözcükleri tekrar eder.

Amaç 6: İşitsel belleğini geliştirir.
Davranışlar :
1. Verilen nesneler içinden iki (üç, dört ...) nesneyi isteme sırasına uygun olarak
seçer.
2. Sırayla verilen ses çıkartma hareketlerini sırasına uygun taklit eder (el çırpma,
dize vurma, masaya vurma, el şaklatma vb.).
3. Söylenen iki (üç, dört ...) sayıyı söyleniş sırasına göre tekrar eder.
4. Söylenen iki (üç, dört ...) sözcüğü söyleniş sırasına göre tekrar eder.

İLK OKUMA-YAZMA

Amaç 7: El, parmak çalışmalarında kas kuvveti ve koordinasyonunu geliştirir.
Davranışlar :
1. Kolları öne uzatarak sağ eli, hızı giderek artacak şekilde açar, kapar.
2. Kolları öne uzatarak sol eli, hızı giderek artacak şekilde açar, kapar.
3. İki el ile lâstik vb. çeker.
4. Eller göğüs hizasında yumruk yapılarak serbest bırakılan baş parmakları kendi
ekseninde döndürür.
5. Baş parmak serbest, diğer parmaklar bitişik durumda baş parmağı kendi
ekseninde farklı yönlerde döndürür.
6. Baş parmak serbest durumda iken diğer bitişik dört parmağı el ayasına doğru
büker, açar.
7. Parmaklar ayrık durumda, parmakları sırayla baş parmağa dokundurur.
8. Düz bir zemin üzerine tek tek parmaklarını bastırır.
9. El yumruk hâlindeyken, küçük parmaktan başlayarak tüm parmakları yukarı
kaldırır.
10. Eli masanın üstüne açık hâlde koyar, baş parmaktan başlayarak tüm
parmakları yukarı kaldırır.
11. İki parmak arasına küçük bir nesne sıkıştırıp, nesneyi düşürmeden eli yukarı
aşağı hareket ettirir.
12. Baş parmak kullanılmadan, diğer parmaklarla eşya kaldırır-indirir.
13. Defter, kitap sayfası çevirir.
14. Elleriyle kil, plâstirin vb. malzemeleri şekillendirir.

Amaç 8: El, göz koordinasyonunu geliştirir.
Davranışlar :
1. Lego vb. birbirine geçen nesneleri takar, çıkarır.
2. Tahta blok, küp vb. nesneleri üst üste dizer.
3. Delikli yüzeylere uygun gereçleri takar, çıkarır.
4. İpe boncuk, düğme, makarna vb. malzeme dizer.
5. Tahta çiviye çekiçle vurur.
6. Duran topa ve balona sopayla vurur.
7. Hareket eden topa ve balona sopayla vurur.
8. Makaraya ip sarar.
9. Topu belirli merkezlere fırlatır.
10. Renkli kutular içine, kutu rengiyle aynı olan nesneyi koyar.
11. Tef çalar.
12. Davul çalar.
13. Zil çalar.
14. Yaklaşan nesneyi tutar.
15. Yana doğru giden nesneyi tutar.
16. Adı söylenen nesneleri belirlenmiş yere koyar.
17. Kağıt vb. buruşturur.
18. Kağıt yırtar.
19. Kağıt katlar.
20. Kağıt keser.
21. Eksik bırakılan şekli çizer.
22. Sınırları düz alanları boyar.
23. Sınırları girintili çıkıntılı alanları boyar.
24. Şablonlu çizim yapar.
25. Sebze, meyve soyar.

Amaç 9: El, parmak çalışmalarında kas kuvveti ve koordinasyonunu geliştirici taklidî
hareketler yapar.
Davranışlar :
1. Daktilo ile yazı yazma taklidi yapar.
2. Piyano çalma taklidi yapar.
3. Makasla kesme taklidi yapar.
4. Davul, tef vb. ritm aletlerini çalma taklidi yapar.
5. Elekle eleme taklidi yapar.

Amaç 10: Yazıda kullanılan belli başlı araç gereçleri tanır.
Davranışlar :
1. Yazıda kullanılan araç gereci gösterir.
2. Gösterilen araç gerecin adını söyler.
3. Yazıda kullanılan belli başlı araçların adlarını söyler.


Amaç 11: Kalemi, kurallarına uygun kullanır.
Davranışlar :
1. Kullandığı eline kalemi alır.
2. Kalemi, açık ucu aşağıda olacak şekilde tutar.
3. Kalemi uç kısmından itibaren 2cm geriden, 45 derece eğik, baş, işaret ve orta
parmaklar arasında tutar.
4. Kalemin ucunu kâğıda değdirir.
5. Kalemle serbest karalama yapar.

Amaç 12: Yazı araç gereçlerini kullanır.
Davranışlar :
1. Çubuk, fasulye, plâstirin, iplik vb. araçlarla istenilen şekli yapar.
2. Silgiyi soldan sağa çekerek siler.
3. Yazı tahtası silgisini yukarıdan aşağı çekerek siler.

Amaç 13: Yazı araç gereçlerini temiz ve düzenli kullanmaya özen gösterir.
Davranışlar :
1. Çubuk, fasulye, plâstirin vb. araçları çalışma sonunda kabına koyar.
2. Defteri kırıştırmadan açar.
3. Kalemi gereksiz yere açmaz.
4. Kalemi fazla bastırmadan kullanır.
5. Defteri boş yer bırakmadan, yaprağını koparmadan kullanır.
6. Silgiyi gereksiz yere kullanmaz.

Amaç 14: Temel çizgi çalışmalarına hazırlık yapar.
Davranışlar :
1. Havada, eliyle yukarıdan aşağıya dikey çizgi çizer.
2. Havada, parmakla yukarıdan aşağıya dikey çizgi çizer.
3. Masa vb. yerde, eliyle yukarıdan aşağıya dikey çizgi çizer.
4. Masa vb. yerde, yukarıdan aşağıya parmakla dikey çizgi çizer.
5. Havada, eliyle soldan sağa yatay çizgi çizer.
6. Havada, parmakla soldan sağa yatay çizgi çizer.
7. Masa vb. yerde, eliyle soldan sağa yatay çizgi çizer.
8. Masa vb. yerde, parmakla soldan sağa yatay çizgi çizer.
9. Havada, eliyle yukarıdan aşağıya sağa eğik çizgi çizer.
10. Havada, parmakla yukarıdan aşağıya sağa eğik çizgi çizer.
11. Masa vb. yerde, eliyle yukarıdan aşağıya sağa eğik çizgi çizer.
12. Masa vb. yerde, parmakla yukarıdan aşağıya sağa eğik çizgi çizer.
13. Havada, eliyle yukarıdan aşağıya sola eğik çizgi çizer.
14. Havada, parmakla yukarıdan aşağıya sola eğik çizgi çizer.
15. Masa vb. yerde, eliyle yukarıdan aşağıya sola eğik çizgi çizer.
16. Masa vb. yerde, parmakla yukarıdan aşağıya sola eğik çizgi çizer.
17. Havada, eliyle sağdan sola yuvarlak çizgi çizer.
18. Havada, parmakla sağdan sola yuvarlak çizgi çizer.
19. Masa vb. yerde, eliyle sağdan sola yuvarlak çizgi çizer.
20. Masa vb. yerde, parmakla sağdan sola yuvarlak çizgi çizer.

Amaç 15: Temel çizgi çalışmaları yapar.
Davranışlar :
1. Çizilmiş olarak verilen dikey çizginin üzerinden çizer.
2. Kesik çizgilerle verilen dikey çizginin üzerinden çizer.
3. Çizilmiş olarak verilen yatay çizginin üzerinden çizer.
4. Kesik çizgilerle verilen yatay çizginin üzerinden çizer.
5. Dikey ve yatay çizgilerle çizilmiş kare vb. şeklin üzerinden çizer.
6. Kesik çizgilerle verilen dikey ve yatay çizgilerle çizilen kare vb. şeklin üzerinden
çizer.
7. Dikey ve yatay çizgilerle çizilmiş H vb. şeklin üzerinden çizer.
8. Kesik çizgilerle verilen dikey ve yatay çizgilerle çizilen H vb. şeklin üzerinden
çizer.
9. Çizilmiş olarak verilen soldan sağa eğik çizginin üzerinden çizer.
10. Kesik çizgilerle verilen soldan sağa eğik çizginin üzerinden çizer.
11. Çizilmiş olarak verilen sağdan sola eğik çizginin üzerinden çizer.
12. Kesik çizgilerle verilen sağdan sola eğik çizginin üzerinden çizer.
13. Dikey, yatay ve eğik çizgilerle çizilmiş üçgen, yamuk vb. şeklin üzerinden çizer.
14. Kesik çizgilerle verilen dikey, yatay ve eğik çizgilerle çizilmiş üçgen vb. şeklin
üzerinden çizer.
15. Dikey, yatay ve eğik çizgilerle çizilmiş M.A. vb. şeklin üzerinden çizer.
16. Kesik çizgilerle verilen dikey, yatay ve eğik çizgilerle çizilmiş M.A. vb. şeklin
üzerinden çizer.
17. Çizilmiş olarak verilen C vb. açık eğrilerin üzerinden çizer.
19. Kesik çizgilerle verilen C vb. açık eğrilerin üzerinden çizer.
20. Çizilmiş olarak verilen O vb. kapalı eğrilerin üzerinden çizer.
21. Kesik çizgilerle verilen O vb. kapalı eğrilerin üzerinden çizer.
22. Dikey, yatay, eğik ve eğri çizgilerle çizilmiş R B vb. şeklin üzerinden çizer.
23. Kesik çizgilerle verilen R B vb. şeklin üzerinden çizer.
24. Modele bakarak eksik çizgiyi tamamlar.
25. Bir seri oluşturan çizgilerden eksik olanı çizer.

Amaç 16: Çizgili kâğıt üzerine temel çizgi çalışmaları yapar.
Davranışlar :
1. Dört çizgiyle belirlenmiş çizgiler üzerine uzun kısa dikey çizgi çizer.
2. Dört çizgiyle belirlenmiş çizgiler üzerine uzun kısa yatay çizgi çizer.
3. Dört çizgiyle belirlenmiş çizgiler üzerine dikey, yatay çizgi çizer.
4. Dört çizgiyle belirlenmiş çizgiler üzerine uzun kısa eğik çizgi çizer.
5. Dört çizgiyle belirlenmiş çizgiler üzerine dikey, yatay, eğik çizgi çizer.
6. Dört çizgiyle belirlenmiş çizgiler üzerine küçük büyük açık eğri çizgi çizer.
7. Dört çizgiyle belirlenmiş çizgiler üzerine küçük büyük kapalı eğri çizgi çizer.
8. Dört çizgiyle belirlenmiş çizgiler üzerine dikey, yatay, eğik, eğri çizgi çizer.
9. Normal çizgiyle belirlenmiş çizgiler üzerine uzun/kısa dikey çizgi çizer.
10. Normal çizgiyle belirlenmiş çizgiler üzerine uzun/kısa yatay çizgi çizer.
11. Normal çizgiyle belirlenmiş çizgiler üzerine dikey, yatay çizgi çizer.
12. Normal çizgiyle belirlenmiş çizgiler üzerine uzun/kısa eğik çizgi çizer.
13. Normal çizgiyle belirlenmiş çizgiler üzerine dikey, yatay, eğik çizgi çizer.
14. Normal çizgiyle belirlenmiş çizgiler üzerine küçük/büyük açık eğri çizgi çizer.
15. Normal çizgiyle belirlenmiş çizgiler üzerine küçük/büyük kapalı eğri çizgi çizer.
16. Normal çizgiyle belirlenmiş çizgiler üzerine dikey, yatay, eğik, eğri çizgi çizer.

Amaç 17: Dört çizgiyle belirlenmiş çizgiler üzerine harfleri yazar.
Davranışlar :
1. Yazılı olarak verilen büyük harfleri, yazılış yönüne göre üzerlerinden yazar.
2. Kesik çizgilerle verilen büyük harfleri, yazılış yönüne göre üzerlerinden yazar.
3. Büyük harfleri yazılış yönüne göre yazar.
4. Yazılı olarak verilen küçük harfleri, yazılış yönüne göre üzerlerinden yazar.
5. Kesik çizgilerle verilen küçük harfleri, yazılış yönüne göre üzerlerinden yazar.
6. Küçük harfleri yazılış yönüne göre yazar.

Amaç 18: Normal çizgiyle belirlenmiş çizgiler üzerine harfleri yazar.
Davranışlar :
1. Kesik çizgilerle verilen büyük harflerin üzerlerinden yazar.
2. Büyük harfleri yazar.
3. Kesik çizgilerle verilen küçük harflerin üzerlerinden yazar.
4. Küçük harfleri yazar.

Amaç 19: Tümce okuma çalışmaları yapar.
Davranışlar :
1. İşaret edilen tümceyi sınıfla birlikte okur.
2. Verilen tümceyi parmağıyla takip ederek okur.
3. Verilen tümceyi gözüyle takip ederek okur.

Amaç 20: Tümce yazma çalışmaları yapar.
Davranışlar :
1. Tümceyi masa vb. yerde parmakla yazar.
2. Verilen tümceyi fasulye, çöp vb. nesnelerle yazar.
3. Yazılı olarak verilen tümcenin üzerinden geçerek yazar.
4. Kesik çizgilerle verilen tümceyi yazar.
5. Verilen tümceyi bakarak yazar.
6. Söylenen tümceyi yazar.

Amaç 21: Tümce yazmada kurallara uyar.
Davranışlar :
1. Tümceleri, harflerin yazılış yönüne göre yazar.
2. Tümceleri, harflerin büyüklüklerine göre yazar.
3. Tümceyi soldan sağa doğru yazar.

Amaç 22: Farklı tümceleri ayırt eder.
Davranışlar :
1. Verilen tümceler içinden istenen tümceyi gösterir.
2. Gösterilen tümceyi okur.
3. Verilen tümce ile ilgili resim kartlarını eşleştirir.
4. Kartlarla eşleştirdiği tümceyi okur.

Amaç 23: Tümcelerden oluşturduğu metni kavrar.
Davranışlar :
1. Verilen tümce kartlarıyla metin oluşturur.
2. Oluşturduğu metni okur.
3. Oluşturduğu metni yazar.
4. Metin içinde geçen olaylarla ilgili sorulara uygun yanıtı söyler.
5. Metindeki sözcük sayısını söyler.
6. Metindeki insan adlarını söyler.

Amaç 24: Tümceyi sözcüklere ayırır.
Davranışlar :
1. Tümcenin kaç sözcüklü olduğunu söyler.
2. Tümcenin sözcüklerinin altlarını çizerek gösterir.
3. Tümce kartını sözcüklerinden keserek ayırır.

Amaç 25: Sözcük okuma çalışmaları yapar.
Davranışlar :
1. İşaret edilen sözcüğü sınıfla birlikte okur.
2. Verilen sözcüğü parmağıyla takip ederek okur.
3. Verilen sözcüğü gözüyle takip ederek okur.

Amaç 26: Sözcük yazma çalışmaları yapar.
Davranışlar :
1. Sözcükleri masa vb. yerde parmakla yazar.
2. Verilen sözcükleri fasulye, çöp vb. nesnelerle yazar.
3. Yazılı olarak verilen sözcüğün üzerinden geçerek yazar.
4. Kesik çizgilerle verilen sözcüğü yazar.
5. Verilen sözcüğü bakarak yazar.
6. Söylenen sözcüğü yazar.

Amaç 27: Farklı sözcükleri ayırt eder.
Davranışlar :
1. Benzer sözcüklerden oluşan iki tümceden birinde olmayan sözcüğü bulur.
2. Verilen tümcelerdeki benzer sözcükleri gösterir.
3. Verilen sözcükler içinden istenen sözcüğü gösterir.
4. Gösterilen sözcüğü okur.
5. Sınıf içindeki eşyaların üzerindeki sözcük kartlarını okur.
6. Verilen sözcük ile ilgili resim kartlarını eşleştirir.
7. Kartla eşleştirdiği sözcüğü okur.

Amaç 28: Sözcüklerden oluşturduğu metni kavrar.
Davranışlar :
1. Verilen sözcüklerden metin oluşturur.
2. Oluşturduğu metni okur.
3. Verilen sözcüklerden oluşturduğu metni yazar.
4. Metin içinde geçen olaylarla ilgili sorulara uygun yanıtı söyler.
5. Metine başlık söyler.
6. Başlığın metin içinde geçtiği yerleri gösterir/söyler.

Amaç 29: Sözcüğü hecelerine ayırır.
Davranışlar :
1. Verilen sözcüğün hecelerinin altını çizer.
2. Verilen sözcüğün kaç heceli olduğunu söyler.
3. Verilen sözcük kartını hecelerine ayırarak keser.

Amaç 30: Hece okuma çalışmaları yapar.
Davranışlar :
1. İşaret edilen sözcüğü heceleyerek sınıfla birlikte okur.
2. İşaret edilen sözcüğü heceleyerek kendi başına okur.
3. Ağzın her hareketinde çıkan heceleri vurgulayarak okur.

Amaç 31: Farklı heceleri ayırt eder.
Davranışlar :
1. Verilen sözcüğü hecelerine ayırarak yazar.
2. Verilen heceyi bakarak yazar.
3. Benzer heceleri gösterir/söyler.
4. Heceler arasından söylenen heceyi gösterir.
5. Gösterilen heceleri okur.
6. Söylenen heceleri ezbere yazar.

Amaç 32: Hecelerden oluşturduğu metni kavrar.
Davranışlar :
1. Hece kartlarından yeni sözcükler oluşturur.
2. Oluşturduğu sözcükleri okur.
3. Oluşturduğu sözcükleri yazar.
4. Yeni sözcüklerle yeni tümceler yazar.
5. Oluşturduğu yeni tümceleri okur.
6. Oluşturduğu tümcelerden metinler yazar.
7. Oluşturduğu metinleri okur.
Amaç 33: Ses okuma çalışmaları yapar.
Davranışlar :
1. Sözcük ve hecelerden ünlüleri sınıfla birlikte okur.
2. Sözcük ve hecelerden ünlüleri kendi başına okur.
3. Ünlülerin söylenişine uygun dudak hareketi yapar.
4. Sözcük ve hecelerden ünsüzleri sınıfla birlikte okur.
5. Sözcük ve hecelerden ünsüzleri kendi başına okur.
6. Ünsüzlerin söylenişine uygun dudak hareketi yapar.

Amaç 34: Ünlüleri kavrar.
Davranışlar :
1. Sözcük ve hecelerdeki ünlüleri gösterir.
2. Yazılı olarak verilen harflerin içinden ünlüleri gösterir.
3. Gösterilen ünlüyü okur.
4. Söylenen ünlüyü yazar.
5. Sözcük ve hecelerdeki benzer ünlüleri gösterir.
6. Verilen resim kartları içinden aynı ünlü ile başlayan resimleri işaretler.
7. Aynı ünlü ile başlayan sözcükleri gösterir.
8. Ünlüsü eksik verilen sözcüğü tamamlar.

Amaç 35: Süreksiz ünsüzleri kavrar.
Davranışlar :
1. Verilen sözcük ve hecelerde istenen süreksiz ünsüzleri (p,ç,t,k,b,c,d,g) gösterir.
2. Yazılı olarak verilen harflerin içinden istendiğinde süreksiz ünsüzleri gösterir.
3. Gösterilen süreksiz ünsüzü okur.
4. Söylenen süreksiz ünsüzü yazar.
5. Süreksiz ünsüzleri önden açık hecelerin önüne getirerek (ç-ok, çok) okur/yazar.
6. Süreksiz ünsüzleri arkadan açık hecelerin arkasına getirerek (ya-p, yap)
okur/yazar.
7. Ünlülerin önüne süreksiz ünsüzleri getirerek (t-a, ta) okur/yazar.
8. Ünlülerin arkasına süreksiz ünsüzleri getirerek (a-t, at) okur/yazar.
9. Verilen resim kartları içinden aynı süreksiz ünsüzle başlayan resimleri işaretler.
10. Yazılı verilen aynı süreksiz ünsüzle başlayan sözcükleri gösterir/yazar.
11. Süreksiz ünsüzü eksik olarak verilen sözcüğü tamamlar (ki ap).

Amaç 36: Sürekli ünsüzleri kavrar.
Davranışlar :
1. Verilen sözcük ve hecelerde istenen sürekli ünsüzü (ş,s,z,r,j,y,f,v,ğ,l,m,n,h)
gösterir.
2. Yazılı olarak verilen harflerin içinden sürekli ünsüzleri gösterir/yazar.
3. Gösterilen sürekli ünsüzü okur.
4. Söylenen sürekli ünsüzü yazar.
5. Sürekli ünsüzleri önden açık hecelerin önüne getirerek (ş-al, şal) okur/yazar.
6. Sürekli ünsüzleri arkadan açık hecelerin önüne getirerek (ka-r, kar) okur/yazar.
7. Ünlülerin önüne sürekli ünsüzleri getirerek (ş-u, şu) okur/yazar.
8. Ünlülerin arkasına sürekli ünsüzleri getirerek (a-s, as) okur/yazar.
9. Verilen resim kartları içinden aynı sürekli ünsüzle başlayan resimleri işaretler.
10. Sürekli ünsüzü eksik olarak verilen sözcüğü tamamlar (ya.mur).

DİNLEME VE İZLEME

Amaç 37: Dinleme ve izleme becerisi geliştirir.
Davranışlar :
1. Karşılıklı konuşmalarda, konuşanın yüzüne bakar.
2. Konuşmacıyı sessizce dinler.
3. Konuşmacıyı dinlediğini jest, mimik ve hareketlerle gösterir.
4. Bir konuşmayı, belirlenen sürelerde dinler.
5. Dinlediği tümceyi tekrarlar.
6. Dinlediği eksik cümleyi tamamlar.
7. İçinde yanlış ad, bilgi bulunan birkaç tümcelik bir metindeki yanlışlıkları söyler.
8. Öykü, masal dinler.
9. Okunan bir metni dinler.
10. Radyo, televizyondaki günlük haberleri, oyunları, konuşmaları dinler.
11. Film izler.
12. Tiyatro, konferans vb. etkinlikleri dinler, izler.

KONUŞMA

Amaç 38: Üç sözcük kullanarak tümce kurar.
Davranışlar :
1. Özne, nesne ve yüklemden oluşan üç sözcüklü tümceyle yanıtlanacak bir soruya
uygun yanıtı söyler.
2. İçinde ön ad olan bir ya da birkaç sözcüklü tümceyle yanıtlanacak bir soruya
uygun yanıtı söyler.
3. İçinde ilgeç olan bir ya da birkaç sözcüklü tümceyle yanıtlanacak bir soruya
uygun yanıtı söyler.
4. İçinde adıl olan bir ya da birkaç sözcüklü tümceyle yanıtlanacak bir soruya
uygun yanıtı söyler.
5. İçinde adların çoğul durumu geçen bir ya da birkaç sözcüklü tümceyle
yanıtlanacak bir soruya uygun yanıtı söyler.
6. Geçmiş zamanlı tümceyle yanıtlanacak bir soru sorulduğunda uygun yanıtı söyler.
7. Şimdiki zamanlı tümceyle yanıtlanacak bir soru sorulduğunda uygun yanıtı söyler.
8. Birden fazla eylem içeren resim kartına bakarak, gördüklerini üç sözcüklü
tümce ile söyler.
9. Yapay olarak hazırlanmış alışveriş, pastahane gibi ortamlarda yapılan işlerle ilgili
üç sözcüklü tümce söyler.

Amaç 39: Dört ve daha fazla sözcük kullanarak tümce kurar.
Davranışlar :
1. Gereksinimlerini dört veya daha fazla sözcüklü tümcelerle söyler.
2. Bir olay dizisini anlatan resim kartları verildikten sonra “Şimdi ne olacak?”
yönergesine göre bir olayın sonucunu gösteren farklı resimler arasından uygun
resmi seçerek tümce söyler.
3. “Neyle oynamak istiyorsun?”, “Ne içmek istiyorsun?” vb. gelecekle ilgili
yönergeye uygun tümce söyler.
4. Gelecek zamanlı tümceyle yanıtlanacak bir soru sorulduğunda uygun yanıtı
söyler.
5. Uygun yönerge verildiğinde soru tümcesi söyler.
6. Olumsuz tümceyle yanıtlanacak bir soru sorulduğunda uygun tümceyi söyler.
7. Bileşik tümceyle yanıtlanacak bir soru sorulduğunda uygun tümceyi söyler.

Amaç 40: Kendini ifade edebilme becerisi geliştirir.
Davranışlar :
1. Kendisiyle ilgili duygularını (üzgünüm, kızgınım, mutluyum, korkuyorum vb.)
anlatır.
2. O anda yaşadığı bir olayla ilgili duygularını anlatır.
3. Görülen ya da yaşanan bir olayı anlatır.
4. Görülen bir yeri anlatır.
5. Bir gününü anlatır.
6. Bir olayla ilgili duygularını grup önünde anlatır.
7. Kendine ait olumlu özellikleri söyler.
8. Gözlemlediği, incelediği nesnenin belirgin özelliklerini anlatır.
9. Basit tekerlemeler söyler.
10. Bilmece, bulmaca sorar.
11. Basit şiirler söyler.
12. Verilen, konulu bir resmi anlatır.
13. Arka arkaya ve birbirini tamamlayacak bir şekilde hazırlanmış resimleri anlatır.
14. Resimlerden oluşan öyküleri anlatır.
15. Verilen nesne resimlerinden hareket ederek öykü anlatır.
16. Dinlediği bir masalı, öyküyü; giriş, gelişme, sonuç düzeni içinde anlatır.
17. Yarım bırakılan bir öyküyü tamamlar.
18. Özgün bir öykü anlatır.
19. Bir yeri, adresi, yolu, semti açık olarak sorar.
20. Bir yeri, adresi, yolu, semti açık olarak anlatır.
21. Belirlenmiş bir konuda konuşur.
22. Belirli bir konuda karşılıklı konuşma yapar.
23. İzlediği film, oyun vb. hakkında konuşur.
24. Kendini tanıtma, tanıştırma,tanışma konuşmaları yapar.
25. Hatır sorma, konuk karşılama ve uğurlama konuşmaları yapar.

OKUMA

Amaç 41: Etkili okuma için gereken kuralları bilir.
Davranışlar :
1. Okurken dik oturulması gerektiğini söyler.
2. Işığın sol arka taraftan gelecek biçimde ayarlanması gerektiğini söyler.
3. Okunan materyalin gözden yaklaşık 30 cm kadar ileride tutulması gerektiğini
söyler.
4. Okumanın konuşma sesiyle yapılması gerektiğini söyler.
5. Okurken ses tonunun, dinleyicilerin rahatça duyabileceği biçimde ayarlanması
gerektiğini söyler.
6. Metindeki sözcüklerin doğru ve anlaşılır biçimde seslendirilmesi gerektiğini söyler.
7. Noktalama imlerine uygun duraklamalar yapılması gerektiğini söyler.
8. Metinde geçen kişilerin konuşmalarının canlandırılarak okunması gerektiğini
söyler.
9. Metindeki sözcüklerin anlamlarına uygun olarak vurgulama yapılması gerektiğini
söyler.
10. Okurken, satırların yalnızca gözle izlenmesi gerektiğini söyler.
11. Sessiz okurken, konuşma organlarının hareket ettirilmemesi gerektiğini söyler.

Amaç 42: Etkili okuma için gereken kurallara uyar.
Davranışlar :
1. Dik oturur.
2. Işığın geliş yönüne uygun durur.
3. Materyali, göze uygun uzaklıkta tutar.
4. Metni, konuşma sesiyle okur
5. Ses tonunu, dinleyicilerin rahatça duyabileceği biçimde ayarlar.
6. Sözcükleri doğru ve anlaşılır biçimde söyler.
7. Noktalama imlerine uygun duraklamalar yapar.
8. Metinde geçen kişilerin konuşmalarını canlandırılarak okur.
9. Metinde geçen sözcüklerin anlamlarına uygun vurgulamalar yapar.
10. Satırları gözleriyle izler.
11. Sessiz okumada, konuşma organlarını hareket ettirmez.


Amaç 43: Okuma becerisi geliştirir.
Davranışlar :
1. Verilen masal, öykü vb.lerini sesli/ sessiz okur.
2. Basit bir öyküyü konuşmaları canlandırarak okur.
3. Verilen bir tekerlemeyi okur.
4. Verilen bir şiiri okur.
5. İki kişi arasındaki bir konuşma yazısını arkadaşıyla karşılıklı okur.
6. Günlük gazete ve dergiyi sesli/ sessiz okur.
7. Diğer derslerle ilgili bir metni sesli okur.
8. Diğer derslerle ilgili bir metni sessiz okur.

YAZMA

Amaç 44: Kendi ve yakın çevresindeki kişilerin adlarını yazar.
Davranışlar :
1. Adını, soyadını yazar.
2. Öğretmenin adını, soyadını yazar.
3. Sınıf arkadaşlarının adını yazar.
4. Aile bireylerinin adını, soyadını yazar.

Amaç 45: İzlediğini, dinlediğini, okuduğunu, duygu ve düşüncelerini ifade etme becerisi
geliştirir.
Davranışlar :
1. Gördüğü nesnenin özelliklerini üç beş tümceyle yazar.
2. Görülen,yaşanan bir olayı üç beş tümceyle yazar.
3. Üç beş sözcüklü soruların yanıtını yazar.
4. Birden fazla eylem içeren resim kartına bakarak gördüklerini yazar.
5. Söylediği tekerlemeleri yazar.
6. Kutlama kartı yazar.
7. Geçmiş olsun yazıları yazar.
8. Davet yazıları yazar.
9. Okuduğu metin ile ilgili duygu ve düşüncelerini yazar.
10. Radyo, TV, gazeteden dinlediği veya okuduğu bir haberi yazar.
11. İzlediği filmin, tiyatro oyununun konusunu üç beş tümceyle yazar.
12. İzlediği film, tiyatro oyunu ile ilgili duygu ve düşüncelerini yazar.
13. Baktığı konulu resimle ilgili kısa öykü yazar.
14. Baktığı bir nesne /nesne resmiyle ilgili kısa öykü yazar.
15. Bir olayı hatırlatan bir simgeye bakarak, (yeşilay haftasında sigara paketi, içki
şişesi vb.) olayla ilgili öykü yazar.
16. Yarım bırakılan bir öyküyü üç beş tümceyle yazarak tamamlar.
17. Verilen ve birbirine anlam olarak yakın üç beş sözcüğü kullanarak oluşturduğu
tümcelerle öykü yazar.
18. Söylediği şiirleri,şarkıları yazar.
19. Mektup yazar.
20. Form doldurur.

Amaç 46: Dinlediği ya da okuduğu masalı, öyküyü kavrar.
Davranışlar :
1. Masal ve öyküdeki kahramanları söyler/yazar.
2. Masal ve öykünün geçtiği yeri söyler/yazar.
3. Masal ve öykünün geçtiği zamanı söyler/yazar.
4. Masal ve öyküdeki olayları dizisini bozmadan anlatır.
5. Masal ve öykünün sonucunu söyler/yazar.
6. Masal ve öyküdeki aykırılıkları söyler/yazar.
7. Masal ve öyküye yeni bir başlık söyler/yazar.

Amaç 47: Dinlediği ya da okuduğu bir metni kavrar.
Davranışlar:
1. Okuduğu ya da dinlediği bir metni resimlerle eşleştirir.
2. Okuduğu ya da dinlediği bir metnin konusunu söyler.
3. Okuduğu ya da dinlediği bir metnin konusunu yazar.
4. Metinle ilgili soruları yanıtlar.
5. Metne uygun yeni bir başlık söyler.
6. Metne uygun yeni bir başlık yazar.
7. Okuduğu ya da dinlediği bir metnin ana düşüncesini söyler.
8. Okuduğu ya da dinlediği bir metnin ana düşüncesini yazar.

DİL BİLGİSİ

Amaç 48: Abecemizdeki harfleri kavrar.
Davranışlar :
1. Karışık verilen sözcüklerden ünlüyle başlayan sözcükleri işaretler.
2. Karışık verilen sözcüklerden ünlüyle başlayan sözcükleri yazar.
3. Karışık verilen sözcüklerden ünsüzle başlayan sözcükleri işaretler.
4. Karışık verilen sözcüklerden ünsüzle başlayan sözcükleri yazar.
5. Karışık verilen sözcükleri ilk harflerine bakarak abece sırasına göre sıralar.
6. Karışık verilen sözcükleri ilk harflerine bakarak abece sırasına göre yazar.
7. Eksik olarak verilen sözcüklerin eksik olan harfini yazar.

Amaç 49: Sözcükleri yapısına ve anlamına göre tanır.
Davranışlar :
1. Verilen sözcükler arasından bitişik/ayrı yazılan birleşik sözcükleri gösterir.
2. Birleşik sözcük gösterildiğinde birleşik sözcük olduğunu söyler.
3. Verilen sözcükler arasından karşıt anlamlı sözcükleri gösterir.
4. Karşıt anlamlı sözcük gösterildiğinde karşıt anlamlı sözcük olduğunu söyler.
5. Verilen sözcükler arasından eş anlamlı sözcükleri gösterir.
6. Eş anlamlı sözcükler gösterildiğinde eş anlamlı sözcük olduğunu söyler.
7. Verilen sözcükler arasından eş sesli sözcükleri gösterir.
8. Eş sesli sözcükler gösterildiğinde eş sesli sözcük olduğunu söyler.

Amaç 50: Sözcükleri yapısına ve anlamına göre kullanır.
Davranışlar:
1. Birleşik sözcüklerle tümce yazar.
2. Karşıt anlamlı sözcüklerle iki farklı tümce yazar.
3. Eş anlamlı sözcüklerle iki farklı tümce yazar.
4. Eş sesli bir sözcüğü, anlamı değişik iki tümce ile yazar.

Amaç 51: Tümcenin yapısını oluşturan ögelerin anlamını bilir.
Davranışlar:
1. Bir tümcede yapılan işi/hareketi gösteren sözcüğe yüklem denildiğini söyler.
2. Bir tümcede işi/hareketi yapanı gösteren sözcüğe özne denildiğini söyler.
3. Bir tümcede işin/hareketin “ne zaman, nasıl, nerede” yapıldığını gösteren sözcüğe
tümleç denildiğini söyler.
4. Sözcüklerin “özne, tümleç, yüklem” şeklinde sıralanmasıyla kurallı tümce
oluştuğunu söyler.

Amaç 52: Tümcenin yapısını tanır.
Davranışlar:
1. Verilen üç sözcüklü bir tümcede yapılan işi/hareketi gösteren sözcüğü gösterir.
2. Yapılan işi/hareketi anlatan sözcük gösterildiğinde yüklem olduğunu söyler.
3. Verilen üç sözcüklü bir tümcede işi/hareketi yapanı gösteren sözcüğü gösterir.
4. İşi/hareketi yapanı anlatan sözcük gösterildiğinde özne olduğunu söyler.
5. Verilen üç sözcüklü bir tümcede işin/hareketin nasıl, ne zaman veya nerede
yapıldığını gösteren sözcüğü gösterir.
6. İşin/hareketin nasıl, ne zaman veya nerede yapıldığını anlatan sözcük
gösterildiğinde tümleç olduğunu söyler.

Amaç 53: Tümcenin yapısını kavrar.
Davranışlar:
1. Verilen sözcüklerden kurallı tümce söyler/yazar.
2. Verilen bir tümcenin özne, tümleç ve yüklemini gösterir.

Amaç 54: Ad olan sözcükleri bilir.
Davranışlar:
1. Tek varlığı gösteren adlara özel ad denildiğini söyler.
2. Birden fazla varlığı gösteren adlara tür adı denildiğini söyler.
3. Kişi, ülke, şehir vb. adların özel adlar olduğunu söyler.
4. Nesne, hayvan, bitki adlarının tür adı olduğunu söyler.

Amaç 55: Ad olan sözcükleri kavrar.
Davranışlar:
1. Ad olan bir sözcük söyler.
2. Verilen sözcükler arasından özel adları gösterir.
3. Verilen sözcükler arasından tür adlarını gösterir.
4. Verilen tümcede özel adları/tür adlarını işaretler.
5. İçinde özel ad bulunan tümce söyler/yazar.
6. İçinde tür adı bulunan tümce söyler/yazar.
7. Verilen metindeki ad olan sözcükleri işaretler.

Amaç 56: Ad olan sözcüklerin yazım kurallarını bilir.
Davranışlar:
1. Özel adların ilk harflerinin büyük yazılacağını söyler.
2. Özel adların sonuna gelen eklerin “ ' ” (kesme imi) ile ayrılarak yazıldığını
söyler.

Amaç 57: Ön ad olan sözcükleri bilir.
Davranışlar:
1. Varlıkların rengini bildiren sözcüğün ön ad olduğunu söyler.
2. Varlıkların sayısını bildiren sözcüğün ön ad olduğunu söyler.
3. Varlıkların durumunu bildiren sözcüğün ön ad olduğunu söyler.
4. Varlıkların bulunduğu yeri bildiren sözcüğün ön ad olduğunu söyler.

Amaç 58: Ön ad olan sözcükleri kavrar.
Davranışlar:
1. Verilen tümcede ön ad olan sözcüğü gösterir.
2. İçinde ön ad olan bir tümce söyler/yazar.
3. Verilen metindeki ön ad olan sözcükleri işaretler.

Amaç 59: Adıl olan sözcükleri bilir.
Davranışlar:
1. Ad olan sözcüklerin yerine kullanılan sözcüklere adıl denildiğini söyler.
2. Kişi adlarının yerine kullanılan sözcüklere kişi adılı denildiğini söyler.
3. Varlıkları işaret yoluyla gösteren sözcüklere işaret adılı denildiğini söyler.



Amaç 60: Adıl olan sözcükleri kavrar.
Davranışlar:
1. Verilen tümcede adıl olan sözcüğü gösterir.
2. İçinde adıl olan bir tümce söyler/yazar.
3. Verilen metindeki adıl olan sözcükleri işaretler.

Amaç 61: Eylem olan sözcükleri bilir.
Davranışlar:
1. İş bildiren sözcüğe eylem denildiğini söyler.
2. Oluş bildiren sözcüğe eylem denildiğini söyler.
3. Hareket bildiren sözcüğe eylem denildiğini söyler.

Amaç 62: Eylem olan sözcükleri kavrar.
Davranışlar:
1. Verilen tümcede eylem olan sözcüğü gösterir.
2. İçinde eylem olan bir tümce söyler/yazar.
3. Verilen metindeki eylem olan sözcükleri işaretler.

Amaç 63: Noktalama imlerini bilir.
Davranışlar:
1. Tümce sonlarına nokta imleri konulacağını söyler.
2. Kısaltmaların sonuna nokta imleri konulacağını söyler.
3. Noktanın “.” simgesiyle gösterildiğini söyler.
4. Birbiri ardına sıralanan eş görevli sözcüklerin arasına virgül imi konulacağını
söyler.
5. Virgülün “,”simgesiyle gösterildiğini söyler.
6. Soru bildiren tümce ya da sözcüklerin sonuna soru imi konulacağını söyler.
7. Soru iminin “?” simgesiyle gösterildiğini söyler.
8. Duygu ve hayret bildiren sözcük ya da tümcenin sonuna ünlem imi konulacağını
söyler.
9. Ünlem iminin “!”simgesiyle gösterildiğini söyler.

Amaç 64: Noktalama imlerini kavrar.
Davranışları:
1. Verilen bir metindeki noktaları gösterir.
2. Verilen bir metindeki virgülleri gösterir.
3. Verilen bir metindeki soru imlerini gösterir.
4. Verilen bir metindeki ünlem imlerini gösterir.

Amaç 65: Noktalama imlerini kullanır.
Davranışları:
1. Nokta imleri verilmeden hazırlanmış bir metnin gerekli yerlerine nokta imini
koyar.
2. Özneden sonra sıralama sözcüklerinden oluşan uzun tümcelerdeki metnin gerekli
yerlerine virgül imini koyar.
3. Soru imleri verilmeden hazırlanmış bir metnin gerekli yerlerine soru imini koyar.
4. Ünlem imleri verilmeden hazırlanmış bir metnin gerekli yerlerine ünlem imini
koyar
5. Noktalama imleri verilmeden hazırlanmış bir metnin gerekli yerlerine nokta,
virgül, soru ve ünlem imlerini koyar.

Amaç 66: Yazım kurallarına uyar.
Davranışlar:
1. Özel adların ilk harfini büyük harfle yazar.
2. Tümcelerin ilk harfini büyük harfle yazar.
3. Noktadan sonra büyük harfle başlayarak yazar.
4. Unvan, devlet, kurum, şirket adlarının kısaltılmış biçimlerini yazar.
5. Satır sonuna sığmayan sözcükleri hecelerinden bölerek yazar.
6. Soru bildiren eki ayrı yazar.


Amaç 67: Yazım çalışması yapar.
Davranışlar:
1. Söylenen sözcükleri yazar.
2. Yazım hatası bulunan sözcüklerin doğrusunu yazar.
3. Söylenen tümceleri yazım kurallarına uygun olarak yazar.
4. Hatalı yazılan tümcelerin doğrusunu yazar.

KONULAR

I. İLETİŞİM BECERİLERİ
A. Sözel Yönergeler
B. Nesneleri Adlandırma

II. GÖRSEL VE İŞİTSEL ALGI
A. Görsel Algı
B. İşitsel Algı

III. İLK OKUMA-YAZMA
A. Koordinasyon Çalışmaları
1. El, parmak koordinasyonu
2. El, göz koordinasyonu
B. Yazı Araç Gereçleri
1. Yazı araç gereçlerini tanıma
2. Yazı araç gereçlerini kullanma
C. Çizgi Çalışmaları
1. Temel çizgilere hazırlık
2. Temel çizgiler çizme
Ç. Tümce
1. Tümce okuma
2. Tümce yazma
3. Tümce yazımında uyulması gereken kurallar
4. Tümcelerden metin oluşturma
D. Sözcük
1. Tümceyi sözcüklere ayırma
2. Sözcükleri okuma
3. Sözcükleri yazma
4. Sözcüklerden metin oluşturma
E. Hece
1. Sözcükleri hecelere ayırma
2. Heceleri okuma
3. Hecelerden yeni sözcük ve bu sözcüklerden tümce yapma
F. Ses ve Harf
1. Ünlüler
2. Süreksiz ünsüzler
3. Sürekli ünsüzler

IV. DİNLEME VE İZLEME
A. Dinleme ve İzleme Becerisi Kazanma

V. KONUŞMA
A. Üç Sözcüklü Tümcelerle Kendini İfade Etme
B. Dört ve Daha Fazla Sözcüklü Tümcelerle Kendini İfade Etme

VI. OKUMA
A. Okuma Ortamı İle İlgili Kurallar
B. Sesli Okuma ve Kuralları
C. Sessiz Okuma ve Kuralları

VII. YAZMA
A. Kendi ve Yakın Çevresindeki Kişilerin Adını Yazma
B. Duygu ve Düşüncelerini Yazılı İfade Etme
C. Öykü, Masal vb. Türlerde Metin Yazma
VIII. DİL BİLGİSİ
A. Temel Harfleri Tanıma
B. Sözcük Çeşitleri
C. Tümce Yapısı
Ç. Adlar
D. Ön Adlar
E. Adıllar
F. Eylemler
G. Noktalama İmleri
H. Yazım Kuralları
I. Yazım Çalışması

ÖRNEK İŞLENİŞ
Açıklama:
Öğretilecek konularla ilgili olarak hazırlanan bir çizelge ile öğrencilerin performansları önceden ölçülür. Bu ölçme sırasında konuyla ilgili olarak öğrencilere yönergeler verilir. Bu yönergelerin bağımsız gerçekleştirilmesi “B.”, sözel ipucu verildiğinde gerçekleştirilmesi “S.İ.”, model olarak gerçekleştirilmesi “M.O.” ve fiziksel yardımla gerçekleştirilmesi “F.Y.” ile gösterilir. (Performansın belirlenmesi için yapılan çalışma ve buna ilişkin hazırlanan kayıt tablosu günlük plân formatının dışındadır.)

PERFORMANS KAYIT TABLOSU KESİTİ

BİLDİRİMLER
YÖNERGELER
ÖLÇÜT
Ayşe
Metin
Aysel
1. Dikey çizginin üzerinden
çizer.
Ana yönerge 1: Dikey çizginin
üzerinden çiz.
%100



a. Kalemi başlangıç noktasına
koyar.
a. Kalemi başlangıç noktasına
koy.

S.İ.
S.İ.
S.İ.
b. Kalemin ucunu çizgi üzerinde
yukarıdan aşağıya doğru hareket ettirir.
b. Kalemin ucunu çizgi üzerinde
yukarıdan aşağıya doğru hareket ettir.

S.İ.
M.O.
M.O.

















2.Sık kesik çizgilerle verilmiş olan dikey çizginin üzerinden çizer.
Ana yönerge 2:Sık kesik çizgilerle verilmiş olan dikey çizginin üzerinden çiz.
%100



a. Kalemi başlangıç noktasına
koyar.
a. Kalemi başlangıç noktasına
koy.

S.İ.
S.İ.
S.İ.
b. Kalemin ucunu sık kesik çizgi
üzerinde yukarıdan aşağıya doğru hareket ettirir.
b. Kalemin ucunu sık kesik çizgi
üzerinde yukarıdan aşağıya doğru hareket ettir.


S.İ.

S.İ.

S.İ.


















Dersin Adı : Türkçe
Konu Adı : Çizgi Çalışmaları
Süre : 40+40 dakika
Yöntem Ve Teknikler : Tüm beceri yöntemi
Öğretim Materyalleri: Çalışma kâğıtları, boya kalemleri

Amaç : Temel çizgi çalışmaları yapar.
Davranışlar:
1. Çizilmiş olarak verilen dikey çizginin üzerinden çizer.
2. Kesik çizgilerle verilen dikey çizginin üzerinden çizer.

Performans kayıt tablosu dikkate alınarak davranışlar ad belirtilerek yeniden yazılır.

Dikey Çizginin Üzerinden Çizme

I. Oturum
1. a. Ayşe, Aysel, Metin; tam sözel ipucu verildiğinde kalemi başlangıç noktasına koyar.
1. b. Ayşe, tam sözel ipucu verildiğinde kalemin ucunu çizgi üzerinde yukarıdan
aşağıya doğru hareket ettirir.
1. b. Aysel, Metin; tam model olunduğunda kalemin ucunu çizgi üzerinde yukarıdan
aşağıya doğru hareket ettirir.

II. Oturum
1. a. Ayşe, Aysel, Metin; yarım sözel ipucu verildiğinde kalemi başlangıç noktasına koyar.
1. b. Ayşe, yarım sözel ipucu verildiğinde kalemin ucunu çizgi üzerinde yukarıdan
aşağıya doğru hareket ettirir.

1. b. Aysel, Metin; yarım model olunduğunda kalemin ucunu çizgi üzerinde yukarıdan
aşağıya doğru hareket ettirir.

III. Oturum
1. a. Ayşe, Aysel, Metin; eylemi içeren sözel ipucu verildiğinde kalemi başlangıç noktasına
koyar.
1. b. Ayşe, eylemi içeren sözel ipucu verildiğinde kalemin ucunu çizgi üzerinde
yukarıdan aşağıya doğru hareket ettirir.

1. b. Aysel, Metin; hareketi yapacakmış gibi model olunduğunda kalemin ucunu çizgi
üzerinde yukarıdan aşağıya doğru hareket ettirir.

IV. Oturum
1. Ayşe bağımsız olarak dikey çizginin üzerinden çizer.
1. a. Aysel, Metin; bağımsız olarak kalemi başlangıç noktasına koyar.
1. b. Aysel, Metin; tam sözel ipucu verildiğinde kalemin ucunu çizgi üzerinde
yukarıdan aşağıya doğru hareket ettirir.

V. Oturum
1. Ayşe bağımsız olarak dikey çizginin üzerinden çizer.
1. a. Aysel, Metin; bağımsız olarak kalemi başlangıç noktasına koyar.
1. b. Aysel, Metin; yarım sözel ipucu verildiğinde kalemin ucunu çizgi üzerinde
yukarıdan aşağıya doğru hareket ettirir.

VI. Oturum
1. Ayşe bağımsız olarak dikey çizginin üzerinden çizer.
1. a. Aysel, Metin; bağımsız olarak kalemi başlangıç noktasına koyar.
1. b. Aysel, Metin; eylemi içeren sözel ipucu verildiğinde kalemin ucunu çizgi üzerinde
yukarıdan aşağıya doğru hareket ettirir.

VII. Oturum
1. Ayşe, Aysel, Metin; bağımsız olarak dikey çizginin üzerinden çizer.


Sık Kesik Çizgilerle Verilmiş Olan Dikey Çizginin Üzerinden Çizme

I. Oturum
2. a. Ayşe, Aysel, Metin; tam sözel ipucu verildiğinde kalemi başlangıç noktasına
koyar.
2. b. Ayşe, Aysel, Metin; tam sözel ipucu verildiğinde kalemin ucunu sık kesik çizgi
üzerinde yukarıdan aşağıya doğru hareket ettirir.

II. Oturum
2. a. Ayşe, Aysel, Metin; yarım sözel ipucu verildiğinde kalemi başlangıç noktasına
koyar.
2. b. Ayşe, Aysel, Metin; yarım sözel ipucu verildiğinde kalemin ucunu sık kesik çizgi
üzerinde yukarıdan aşağıya doğru hareket ettirir.

III. Oturum
2. a. Ayşe, Aysel, Metin; eylemi içeren sözel ipucu verildiğinde kalemi başlangıç
noktasına koyar.
2. b. Ayşe, Aysel, Metin; eylemi içeren sözel ipucu verildiğinde kalemin ucunu sık kesik
çizgi üzerinde yukarıdan aşağıya doğru hareket ettirir.

IV. Oturum
2. Ayşe, Aysel, Metin; bağımsız olarak sık kesik çizgilerle verilmiş olan dikey çizginin
üzerinden çizer.

ÖĞRENME VE ÖĞRETME ETKİNLİKLERİ

Öğretmen, öğrencilere “Çocuklar bugün sizlerle çizgi çalışmaları yapacağız. Bunun için sizlere çalışma kâğıtları ve renkli kalemler dağıtacağım.” der. Bu arada çalışma yapılacak kâğıtları öğrencilere gösterir. Öğretmen derse hazırlık amacıyla karalama yapmaları için öğrencilere boş kâğıtlar ve renkli kalemler dağıtır. Daha sonra öğrencilere “Hadi bakalım karalama yapın.”der. Ayşe, Metin ve Aysel’in doğru davranışlarını pekiştirir. Öğretmen bu çalışma kâğıtlarını toplar ve birinci çalışma kâğıtlarını dağıtır. Öğrencilere “Şimdi sizlerle dikey çizgilerin üzerinden çizme çalışmaları yapacağız.”der.

Öğretmen Ayşe, Metin, Aysel’e “Dikey çizgilerin üzerinden çiz.”ana yönergesini verdikten sonra,”Kalemlerinizi başlangıç noktasına koyun.” diyerek tam sözel ipucu verir ve öğrencilerin doğru davranışlarını pekiştirir. Sonra Ayşe’ye “Kalemin ucunu çizgi üzerinde yukarıdan aşağıya doğru hareket ettir.” diyerek tam sözel ipucu verir. Ayşe’nin doğru davranışını pekiştirir.

Daha sonra öğretmen Ayşe ve Aysel’e beklemelerini söyler. Metin’e “Bak ben kalemin ucunu çizgi üzerinde yukarıdan aşağıya doğru hareket ettirdim.” der ve hareketin tamamını yaparak tam model olur. Metin’e “Hadi sen de kalemin ucunu çizgi üzerinde yukarıdan aşağıya doğru hareket ettir.”der ve tam sözel ipucu verir. Metin’in doğru davranışını pekiştirir.

Öğretmen Ayşe ve Metin’e beklemesini söyler. Metin ile yaptığı tam model olma çalışmasını Aysel ile de yapar. Aysel’in doğru davranışını da pekiştirir ve ikinci oturuma geçer.

Öğretmen, Ayşe, Metin ve Aysel’e “Dikey çizgilerin üzerinden çiz.” ana yönergesini verdikten sonra, “Kalemi koy.” diyerek yarım sözel ipucu verir ve doğru davranışlarını pekiştirir. Sonra Ayşe’ye “Çizgi üzerinde hareket ettir.” diyerek yarım sözel ipucu verir ve doğru davranışını pekiştirir.

Daha sonra öğretmen Ayşe ve Aysel’e beklemelerini söyler. Metin’e “Bak ben kalemin ucunu çizgi üzerinde yukarıdan aşağıya doğru hareket ettirdim.” der ve kalemi başlangıç noktasına koyar, fakat elini hareket ettirmez ve yarım model olur. Metin’e “Hadi sen de kalemin ucunu çizgi üzerinde yukarıdan aşağıya doğru hareket ettir.” diyerek tam sözel ipucu verir. Metin’in doğru davranışını pekiştirir. Öğretmen Ayşe ve Metin’e beklemesini söyler, Metin’le yaptığı yarım model olma çalışmasını Aysel ile yapar. Aysel’in doğru davranışını pekiştirir ve üçüncü oturuma geçer.

Öğretmen Ayşe, Metin ve Aysel’e “ Dikey çizgilerin üzerinden çiz.” ana yönergesini verdikten sonra,”Koy.” diyerek eylemi içeren sözel ipucu verir ve doğru davranışlarını pekiştirir. Sonra Ayşe’ye “Hareket ettir.” diyerek eylemi içeren sözel ipucu verir ve doğru davranışını pekiştirir.
Öğretmen Ayşe ve Aysel’e beklemelerini söyler. Metin’e “Bak ben kalemin ucunu çizgi üzerinde yukarıdan aşağıya doğru hareket ettirdim.” der. Kalemi başlangıç noktasına götürür ve hiçbir şey yapmaz. Metin’e “Hadi sen de kalemin ucunu çizgi üzerinde yukarıdan aşağıya doğru hareket ettir.” diyerek tam sözel ipucu verir ve doğru davranışını pekiştirir. Öğretmen Ayşe ve Metin’e beklemesini söyler. Metin ile yaptığı hareketi yapacakmış gibi model olma çalışmasını Aysel ile de yapar. Aysel’in doğru davranışını pekiştirir ve dördüncü oturuma geçer.

Öğretmen Ayşe, Metin ve Aysel’e “Dikey çizginin üzerinden çiz.” diyerek ana yönergeyi verir. Ayşe bağımsız olarak dikey çizginin üzerinden çizdiğinde bu davranışını pekiştirir. Aysel ve Metin ise bağımsız olarak kalemi başlangıç noktasına koyduklarında bu davranışlarını pekiştirir.

Öğretmen Ayşe’ye beklemesini söyler. Aysel ve Metin’e “Kalemin ucunu çizgi üzerinde yukarıdan aşağıya doğru hareket ettir.” diyerek tam sözel ipucu verir. Aysel ve Metin’in doğru davranışını pekiştirir ve beşinci oturuma geçer.

Öğretmen Ayşe, Metin ve Aysel’e “Dikey çizginin üzerinden çiz.” diyerek ana yönergeyi verir. Ayşe bağımsız olarak dikey çizginin üzerinden çizdiğinde bu davranışını pekiştirir.

Aysel ve Metin bağımsız olarak kalemi başlangıç noktasına koyduklarında öğretmen bu davranışlarını pekiştirir. Ayşe’ye beklemesini söyler. Aysel ve Metin’e “Çizgi üzerinde hareket ettir.” diyerek yarım sözel ipucu verir. Doğru davranışlarını pekiştirir ve altıncı oturuma geçer.

Öğretmen, Ayşe, Metin ve Aysel’e “Dikey çizginin üzerinden çiz.” diyerek ana yönergeyi verir. Ayşe bağımsız olarak dikey çizginin üzerinden çizdiğinde bu davranışını pekiştirir. Aysel ve Metin bağımsız olarak kalemi başlangıç noktasına koyduklarında öğretmen bu davranışlarını pekiştirir. Ayşe’ye beklemesini söyler. Aysel ve Metin’e “Hareket ettir.” diyerek eylemi içeren sözel ipucu verir ve doğru davranışlarını pekiştirerek yedinci oturuma geçer.

Öğretmen Ayşe, Metin ve Aysel’e “Dikey çizginin üzerinden çiz.” diyerek ana yönergeyi verir. Ayşe, Metin ve Aysel bağımsız olarak dikey çizginin üzerinden çizdiklerinde bu davranışlarını pekiştirir. Öğretmen birinci çalışma kâğıtlarını toplar. Öğretmen dikey çizginin üzerinden çizme davranışını pekiştirme amacı ile ikinci çalışma kâğıtlarını dağıtır. “Dikey çizgilerin üzerinden çizin.” ana yönergesini verir. Bağımsız olarak dikey çizginin üzerinde çizen öğrencilerin bu davranışını pekiştirir. Öğretmen öğrencilerin trafik işareti bulunan çalışma kâğıtlarını boyamalarını ister. Çalışmaları kontrol eder. Doğru davranışlarını pekiştirir.

Öğretmen daha sonra üçüncü çalışma kâğıtlarını dağıtır. Öğrencilere “Şimdi sizlerle sık kesik çizgilerle çizilmiş olan dikey çizgilerin üzerinden çizme çalışmaları yapacağız.” der. Öğretmen Ayşe, Metin ve Aysel’e “Sık kesik çizgilerle verilmiş olan dikey çizginin üzerinden çiz.” diyerek ana yönergeyi verir. Öğretmen öğrencilerin performans kayıt tablosundaki performanslarını dikkate alarak öğretime başlar.

Öğretmen bu basamakta öğrenciler bağımsız duruma gelene kadar sistematik olarak ipuçlarını geri çeker. Çalışma sonunda üçüncü çalışma kâğıtlarını toplar. Öğretmen sık kesik çizgilerin üzerinden çizme davranışını pekiştirme amacı ile dördüncü çalışma kâğıtlarını dağıtır. “Sık kesik çizgilerle verilmiş olan dikey çizgilerin üzerinden çizin.” ana yönergesini verir. Bağımsız olarak sık kesik dikey çizgilerin üzerinden çizen öğrencilerin bu davranışlarını pekiştirir.

Öğretmen öğrencilerin yıldız resimleri bulunan çalışma kâğıtlarını boyamalarını ister. Öğrencilerin çalışmalarını kontrol ederek doğru davranışlarını pekiştirir ve dersin işlenişini tamamlar.

DEĞERLENDİRME

Öğretmen, öğrencilerin öğretim sonunda becerinin her bir basamağını bağımsız ya da hangi ipucuyla yapabildiklerini kaydeder. Öğrenciler becerileri bağımsız olarak yapana kadar diğer derslerde de çalışmaya devam eder.



2. Çalışma kâğıdı

1. Çalışma Kâğıdı

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•



•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•


4. Çalışma kâğıdı

3. Çalışma kâğıdı

•

•

•

•

•

•

•